Μια νέα τεχνική που χρησιμοποιεί βαθιά εγκεφαλική διέγερση των κύριων εγκεφαλικών νευρωνικών δικτύων στον θάλαμο ξεπέρασε τις προσδοκίες των ερευνητών στη θεραπεία των γνωστικών διαταραχών έπειτα από τραυματική εγκεφαλική βλάβη, σύμφωνα με δημοσίευση στο περιοδικό «Nature Medicine».

Η βαθιά («εν τω βάθει») εγκεφαλική διέγερση, ή όπως είναι γνωστή διεθνώς με τον όρο DBS (Deep Brain Stimulation) αποτελεί μια συνδυασμένη νευροχειρουργική και νευροφυσιολογική μέθοδο θεραπευτικής διέγερσης για ασθενείς με νευρολογικά νοσήματα.

Στο πλαίσιο της έρευνας, γιατροί εμφύτευσαν χειρουργικά μια συσκευή στον εγκέφαλο πέντε ασθενών με μόνιμες γνωστικές διαταραχές για περισσότερα από δύο χρόνια έπειτα από μέτρια έως σοβαρή τραυματική εγκεφαλική βλάβη.

Οι ασθενείς ήταν ηλικίας 22-60 ετών. Η πρόκληση ήταν η τοποθέτηση της συσκευής διέγερσης με ακρίβεια στη σωστή περιοχή, η οποία διέφερε από άτομο σε άτομο. Έτσι, δημιούργησαν ένα εικονικό μοντέλο του κάθε εγκεφάλου που τους επέτρεψε να εντοπίσουν τη θέση και το επίπεδο διέγερσης.

Στη συνέχεια βαθμονόμησαν προσεκτικά την ηλεκτρική δραστηριότητα της συσκευής για να διεγείρουν τα δίκτυα που είχαν επηρεαστεί από τον τραυματισμό.

Στο τέλος της θεραπείας, έπειτα από 90 ημέρες, η πειραματική συσκευή βαθιάς εγκεφαλικής διέγερσης αποκατέστησε, σε διαφορετικό βαθμό, τις γνωστικές ικανότητες που οι ασθενείς είχαν χάσει λόγω εγκεφαλικών κακώσεων πριν από χρόνια.

Κατά μέσο όρο οι συμμετέχοντες βελτίωσαν την ταχύτητά τους σε ένα τεστ ταχύτητας νοητικής επεξεργασίας (trail-making test) κατά 32%.

Για τους συμμετέχοντες και τις οικογένειές τους οι βελτιώσεις ήταν εμφανείς στην καθημερινή τους ζωή. Επανέλαβαν δραστηριότητες που έμοιαζαν αδύνατες: διάβασαν βιβλία, παρακολούθησαν τηλεοπτικές εκπομπές, έπαιξαν βιντεοπαιχνίδια ή ολοκλήρωσαν μια εργασία για το σπίτι. Αισθάνονταν λιγότερο κουρασμένοι και μπορούσαν να βγάλουν τη μέρα τους χωρίς να κοιμούνται.

Η κλινική δοκιμή προσφέρει ελπίδα σε πολλούς που έχουν σταματήσει να αναρρώνουν. Ο στόχος της ερευνητικής ομάδας είναι να εξελίξει την έρευνα σε θεραπεία. Ωστόσο, όπως σημειώνει απαιτούνται περαιτέρω μελέτες σε μεγαλύτερες κλινικές δοκιμές για να επικυρωθεί η αποτελεσματικότητα της θεραπείας.

Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ

Οι οδηγοί έχουν σχεδόν δέκα φορές περισσότερες πιθανότητες να εμπλακούν σε τροχαίο ατύχημα όταν οδηγούν θυμωμένοι, λυπημένοι, κλαίγοντας ή όντας συναισθηματικά ταραγμένοι. Επιπλέον, υπάρχει σχέση μεταξύ θυμού και επιθετικής – επικίνδυνης οδήγησης.

Η εμφάνιση του θυμού αλλά και της επιθετικότητας κατά τη διάρκεια της οδήγησης δεν εξαρτώνται μόνο από προσωπικές καταστάσεις, αλλά και από συνθήκες οι οποίες σχετίζονται με την οδήγηση.

Μελέτη από το Virginia Tech Transportation Institute δείχνει ότι η επιθετική οδήγηση προκαλείται συχνά από αρνητικά συναισθήματα.

Οι νέοι ειδικά που δεν έχουν μεγάλη οδηγική εμπειρία, θα πρέπει να αποφεύγουν να οδηγούν όταν βρίσκονται σε έντονη συναισθηματική πίεση, καθώς η επιθετική οδήγηση είναι πιο συχνή και έντονη στη νεανική ηλικία και μειώνεται με την ενηλικίωση.

Νέα ερευνητικά δεδομένα δείχνουν ότι παράγοντες που σχετίζονται με την οδήγηση, όπως η κόπωση, οι λανθασμένοι χειρισμοί, η απόσπαση της προσοχής, η οδήγηση ενώ είμαστε θυμωμένοι ή λυπημένοι, παίζουν ρόλο στο 90% περίπου των τροχαίων δυστυχημάτων.

Είναι γνωστό ότι η εκτέλεση πολλαπλών εργασιών ταυτόχρονα με την οδήγηση δεν πάνε μαζί. Ακόμη και για τους πιο έμπειρους οδηγούς, η ασφαλής οδήγηση απαιτεί να χρησιμοποιείται το σύνολο των νοητικών ικανοτήτων τους.

Για παράδειγμα, όταν ο οδηγός μιλάει στο κινητό τηλέφωνο το ένα χέρι κρατάει το τηλέφωνο και το μυαλό είναι στη συζήτηση. Παρόλο που τα μάτια του οδηγού είναι στο δρόμο, δεν «βλέπει» τι συμβαίνει περιφερειακά του οχήματος. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα οι οδηγοί που χρησιμοποιούν κινητό τηλέφωνο για να μιλήσουν, να γράψουν μήνυμα ή να περιηγηθούν στο διαδίκτυο, είναι λιγότερο ικανοί να μένουν στη σωστή λωρίδα, να αναγνωρίζουν τους κινδύνους τριγύρω του αυτοκινήτου τους και να ανταποκριθούν άμεσα σε μια έκτακτη κατάσταση.

Επιπλέον, υπάρχουν περισσότερες πιθανότητες να υπερβούν το όριο ταχύτητας.

Ειδικά οι νέοι χρησιμοποιούν το κινητό τηλέφωνο κυρίως για να γράψουν μηνύματα ή να περιηγηθούν στα social media, με αποτέλεσμα πολλές φορές να οδηγούν με χαμηλότερη ταχύτητα, αλλά ο χρόνος αντίδρασής τους να είναι καθυστερημένος, να μην οδηγούν στη σωστή λωρίδα και να μην προσαρμόζονται στις συνθήκες της κίνησης.

Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (Π.Ο.Υ.) τα τροχαία δυστυχήματα αποτελούν την πρώτη αιτία θανάτου για τους νέους 15-29 ετών.

Καθημερινά, περίπου 1000 νέοι κάτω των 25 ετών χάνουν τη ζωή τους σε τροχαία δυστυχήματα παγκοσμίως, αριθμός που αντιστοιχεί σε περισσότερο από το 30% του συνόλου των ατόμων που χάνουν τη ζωή τους ή τραυματίζονται σε τροχαίο δυστύχημα.

Στην Ελλάδα οι τραυματισμοί από τροχαία αποτελούν την πρώτη αιτία θανάτου για παιδιά και εφήβους. Επιπλέον, σύμφωνα με έρευνες, ο αριθμός των θανατηφόρων τροχαίων αυξάνεται δραματικά τις πρώτες πρωινές ώρες του Σαββάτου και της Κυριακής, δηλαδή ώρες αυξημένης κινητικότητας των νέων.

Το Ινστιτούτο Οδικής Ασφάλειας (Ι.Ο.ΑΣ.) «Πάνος Μυλωνάς» επισημαίνει ότι τρεις είναι οι βασικοί παράγοντες που συμβάλλουν σ’ ένα ατύχημα. Η ηλικία, η έλλειψη εμπειρίας και το φύλο (οι άνδρες κάτω των 25 έχουν 3 φορές περισσότερες πιθανότητες να σκοτωθούν από γυναίκες της ίδιας ηλικίας).

Πέρα από τους γενικούς παράγοντες κινδύνου στο δρόμο, όπως αυξημένη ταχύτητα, κατανάλωση αλκοόλ κατά την οδήγηση, μη χρήση κράνους και ζώνης ασφαλείας, έφηβοι και νέοι είναι εκτεθειμένοι σε επιπλέον κινδύνους, καθώς σε μεγάλο βαθμό δεν διαθέτουν ακόμα την απαιτούμενη εμπειρία ώστε να αντιδράσουν έγκαιρα και σωστά. Στην έλλειψη εμπειρίας προστίθεται συχνά και η ικανότητα ανάληψης ρίσκου που είναι ιδιαίτερα ανεπτυγμένη σε νεαρές ηλικίες και μπορεί να οδηγήσει σε ριψοκίνδυνες ή παραβατικές συμπεριφορές (sensation seeking).

Τέλος, η κοινωνική και η οικονομική κατάσταση της οικογένειας επιδρά στην ψυχοσύνθεση του νεαρού οδηγού και αυξάνει την πιθανότητα θανατηφόρου τροχαίου, καταλήγει το Ινστιτούτο.

Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ

Η ελαφριά, τακτική άσκηση των ενηλίκων με σύνδρομο Down μπορεί να βελτιώσει τη γνωστική, αλλά και τη σωματική υγεία τους, σύμφωνα με μελέτη που δημοσιεύεται στο «International Journal of Environmental Research and Public Health».

Η μελέτη είναι η πρώτη που διερευνά τις επιπτώσεις της άσκησης σε άτομα με σύνδρομο Down και διαπιστώνει ότι το περπάτημα μπορεί να οδηγήσει σε βελτίωση της επεξεργασίας πληροφοριών και της προσοχής έπειτα από μόλις οκτώ εβδομάδες.

Περίπου ένα στα χίλια παιδιά γεννιέται με σύνδρομο Down, το οποίο συνδέεται με μια χρωμοσωμική αλλαγή που οδηγεί σε κάποιο βαθμό νοητικής αναπηρίας και σε καθυστερήσεις στις κινητικές δεξιότητες και στην ανάπτυξη του λόγου.

Στην έρευνα συμμετείχαν 83 ενήλικες (40 γυναίκες και 43 άνδρες) ηλικίας 18-48 ετών από δέκα χώρες, οι οποίοι παρακολουθήθηκαν σε τέσσερις ομάδες για οκτώ εβδομάδες. Οι συμμετέχοντες στην ομάδα που έκανε μόνο άσκηση περπατούσαν τρεις φορές την εβδομάδα για 30 λεπτά τη φορά. Μια δεύτερη ομάδα συμμετείχε σε μια σειρά ασκήσεων γνωστικής λειτουργίας, ενώ μια τρίτη ομάδα έκανε συνδυαστικά σωματικές και γνωστικές ασκήσεις. Η τέταρτη ομάδα δεν έκανε τίποτα από τα δύο.

Στην αρχή και το τέλος της περιόδου των οκτώ εβδομάδων όλοι οι συμμετέχοντες υποβλήθηκαν σε σωματικές και γνωστικές αξιολογήσεις.

Η θετική επίδραση των οκτώ εβδομάδων άσκησης στη φυσική κατάσταση φάνηκε από τη σημαντική αύξηση της συνολικής απόστασης που διανύθηκε σε μια δοκιμασία περπατήματος έξι λεπτών.

Επίσης, οι ερευνητές βρήκαν μέσα από τεστ σημαντική μείωση στα λάθη και αύξηση στις σωστές απαντήσεις κατά τη διάρκεια μιας γνωστικής δραστηριότητας, τόσο στην ομάδα σωματικής άσκησης όσο και στην ομάδα συνδυασμού σωματικής και γνωστικής άσκησης. Σε άλλο τεστ που μετρά την ταχύτητα και την ακρίβεια στη λήψη αποφάσεων, οι ερευνητές παρατήρησαν σημαντική βελτίωση στην ομάδα άσκησης, στην ομάδα γνωστικής εκπαίδευσης και στην ομάδα με τις συνδυαστικές δραστηριότητες.

Ενώ το περπάτημα είναι συχνά μια υποσυνείδητη δραστηριότητα, οι ερευνητές παρατήρησαν ότι η ενεργοποίηση των νευρικών οδών μέσω της διαδικασίας του περπατήματος οδηγεί στη γνωστική ανάπτυξη, καθώς απαιτεί από τα άτομα με σύνδρομο Down να γίνουν πιο προσεκτικά και να δώσουν προσοχή στη δραστηριότητα που έχουν να κάνουν.

Ο αναπληρωτής καθηγητής στη Φυσιολογία Καρδιοαναπνευστικής Άσκησης στο Πανεπιστήμιο Anglia Ruskin και ανώτερος συγγραφέας της μελέτης, Νταν Γκόρντον, δηλώνει ότι «αυτά τα ευρήματα είναι δυνητικά τεράστια για την κοινότητα των ανθρώπων με σύνδρομο Down, ιδιαίτερα καθώς το περπάτημα είναι μια ελεύθερη δραστηριότητα με την οποία μπορούν να ασχοληθούν οι περισσότεροι άνθρωποι.

Η βελτιωμένη γνωστική λειτουργία μπορεί να οδηγήσει σε αυξημένη κοινωνική ένταξη και ποιότητα ζωής, κάτι που είναι σημαντικό».

Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ

Ένα άγνωστο μέχρι σήμερα μοριακό μονοπάτι που θα μπορούσε να συμβάλει στην αναχαίτιση του καρκίνου του πνεύμονα αποκάλυψε μελέτη του Πανεπιστημίου Tulane στις ΗΠΑ.

Ο καρκίνος του πνεύμονα είναι ένας από τους συχνότερους καρκίνους και η κύρια αιτία θανάτων που σχετίζονται με τον καρκίνο στον κόσμο.

Στην έρευνα, που δημοσιεύεται στο περιοδικό «Proceedings of the National Academy of Sciences», εντοπίστηκε ότι μια γνωστή ογκοκατασταλτική πρωτεΐνη που ονομάζεται RBM10, μπορεί να αναστείλει την ανάπτυξη του καρκίνου του πνεύμονα καταστέλλοντας τη λειτουργία της c-Myc, πρωτεΐνης που οδηγεί στην ανάπτυξη και τον πολλαπλασιασμό των καρκινικών κυττάρων όταν υπερεκφράζεται.

Οι ερευνητές ανακάλυψαν ότι η RBM10 συνεργάζεται με δύο ριβοσωμικές πρωτεΐνες (RPL5 και RPL11) για την αποσταθεροποίηση της c-Myc και την παρεμπόδιση της εξάπλωσης του καρκίνου του πνεύμονα.

Τα ευρήματα είναι τα πρώτα που εντοπίζουν μια σχέση αναστολής του καρκίνου μεταξύ των πρωτεϊνών.

Επίσης, οι ερευνητές ανακάλυψαν ότι μια μεταλλαγμένη μορφή του RBM10 που συχνά απαντάται σε καρκίνους του πνεύμονα, χάνει την ικανότητα να καταστέλλει την c-Myc, δεν συνδέεται με τις ριβοσωμικές πρωτεΐνες RPL5 και RPL11 και τελικά προωθεί την ανάπτυξη του όγκου αντί να την καταστέλλει.

Όπως δηλώνει ο επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης, Χουά Λου, από την Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Tulane, η έρευνα θα μπορούσε να οδηγήσει στην ανάπτυξη ενός νέου αντικαρκινικού φαρμάκου και σε μια πιο εξατομικευμένη θεραπεία του καρκίνου του πνεύμονα.

Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ

Η υπερκατανάλωση αντιβιοτικών βλάπτει σημαντικά την αποτελεσματικότητά τους και αυξάνει την αντίσταση στις αντιμικροβιακές ουσίες που πιθανόν να γίνει υπεύθυνη για εκατομμύρια θανάτους παγκοσμίως μέχρι το 2050, προειδοποιεί η ευρωπαϊκή υπηρεσία του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας.

«Αν η AMR, η αντίσταση στις αντιμικροβιακές ουσίες (στις οποίες ανήκουν τα αντιβιοτικά), αποτελεί φυσικό φαινόμενο, η ανάπτυξη και η εξάπλωση των υπερμικροβίων (superbugs) ενισχύεται από την καταχρηστική χρήση των αντιμικροβιακών ουσιών καθιστώντας την αποτελεσματική αντιμετώπιση των λοιμώξεων δυσκολότερη», αναφέρεται σε ανακοίνωση που εκδόθηκε από τον ΠΟΥ – Ευρώπη, που αφορά 53 χώρες και η ακτίνα ευθύνης του φθάνει μέχρι την κεντρική Ασία.

«Όλες οι χώρες της περιοχής μας έχουν θεσπίσει κανόνες με στόχο την προστασία των πολύτιμων αντιβιοτικών από την κατάχρηση (…). Η εφαρμογή αυτών των κανόνων θα επέτρεπε την επίλυση των περισσότερων προβλημάτων που προέρχονται από την κατάχρηση των αντιβιοτικών», τονίζει ο Ρομπ Μπάτλερ, υπεύθυνος του τμήματος Μεταδοτικών Νόσων.

Ο οργανισμός του ΟΗΕ θεωρεί ότι, αν δεν υπάρξει άμεση επέμβαση, η AMR μπορεί να προκαλέσει μέχρι και 10 εκατομμύρια θανάτους μέχρι το 2050.

Βασική πηγή ανησυχίας για τις υγειονομικές αρχές, η κακή συνταγογράφηση. Μελέτη που πραγματοποιήθηκε σε 14 χώρες της περιοχής, που βρίσκονται στην ανατολή Ευρώπη και την κεντρική Ασία, δείχνει ότι οι λόγοι που επικαλούνται για να δικαιολογήσουν την λήψη αντιβιοτικών είναι στο 24% των περιπτώσεων το συνάχι που συνοδεύεται από συμπτώματα γρίπης (16%), ο πονόλαιμος (21%) και ο βήχας (18%).

«Η κατάσταση αυτή είναι ανησυχητική, διότι τα συμπτώματα αυτά προκαλούνται συχνά από ιούς για την αντιμετώπιση των οποίων τα αντιβιοτικά δεν έχουν καμία αποτελεσματικότητα», επισημαίνεται στην ανακοίνωση.

Σε ορισμένες χώρες, άνω του 40% των αντιβιοτικών αγοράζονται χωρίς ιατρική συνταγή, ποσοστό πέντε φορές μεγαλύτερο από αυτό που απαντάται στις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης σύμφωνα με μελέτη του 2022.

Σύμφωνα με τον ΠΟΥ, άλλος κίνδυνος που προέρχεται από την αντίσταση στα αντιβιοτικά είναι η αύξηση των ανισοτήτων, διότι οι άνθρωποι με χαμηλότερο μορφωτικό και βιοτικό επίπεδο είναι αυτοί που εφαρμόζουν περισσότερο αυτές τις πρακτικές, γεγονός που «δείχνει ξεκάθαρα την ανάγκη για εκπαίδευση και ευαισθητοποίηση».

Η ανάπτυξη αντίστασης στα αντιβιοτικά μπορεί να βρίσκει την αιτιολογία της και «σε κεκτημένες κοινωνικές και πολιτισμικές συνήθειες, όπως το γεγονός ότι υπάρχουν άνθρωποι που δεν ολοκληρώνουν την θεραπεία με αντιβιοτικά για να κρατήσουν απόθεμα για την επόμενη φορά που θα αρρωστήσουν» ή «που μοιράζονται τα αντιβιοτικά με άρρωστο συγγενή ή γείτονα».

Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ – AFP

Ένα πρόσφατα ανεπτυγμένο σύστημα τεχνητής νοημοσύνης που αναλύει εξειδικευμένες μαγνητικές τομογραφίες εγκεφάλου, διέγνωσε με ακρίβεια παιδιά ηλικίας 24 έως 48 μηνών με αυτισμό με ποσοστό ακρίβειας 98,5%.

Τα σχετικά αποτελέσματα παρουσιάζονται την επόμενη εβδομάδα στο ετήσιο συνέδριο της Ακτινολογικής Εταιρείας της Βόρειας Αμερικής.

Η διεπιστημονική ομάδα ανέπτυξε ένα σύστημα τριών σταδίων για την ανάλυση και ταξινόμηση της μαγνητικής τομογραφίας διάχυσης, μιας ειδικής τεχνικής που ανιχνεύει τον τρόπο με τον οποίο το νερό ταξιδεύει κατά μήκος των οδών της λευκής ουσίας στον εγκέφαλο.

Το σύστημα τεχνητής νοημοσύνης περιλαμβάνει την απομόνωση εικόνων εγκεφαλικού ιστού από τις σαρώσεις της μαγνητικής τομογραφίας και την εξαγωγή απεικονιστικών δεικτών που υποδεικνύουν το επίπεδο συνδεσιμότητας μεταξύ των περιοχών του εγκεφάλου.

Ένας αλγόριθμος μηχανικής μάθησης, εκπαιδευμένος να εντοπίζει περιοχές απόκλισης για να διαγνώσει εάν κάποιος είναι αυτιστικός ή νευροτυπικός, συγκρίνει τα μοτίβα των δεικτών στους εγκεφάλους των παιδιών με αυτισμό με εκείνα των φυσιολογικά ανεπτυγμένων εγκεφάλων.

Οι ερευνητές εφάρμοσαν τη μεθοδολογία τους στις μαγνητικές τομογραφίες 226 παιδιών ηλικίας 24 έως 48 μηνών, από τα οποία τα 126 παιδιά έχουν αυτισμό και τα 100 παιδιά αναπτύσσονται φυσιολογικά.

Το σύστημα επέδειξε ακρίβεια 98,5% στην αναγνώριση των παιδιών με αυτισμό.

«Η προσέγγισή μας είναι μια νέα πρόοδος που επιτρέπει την έγκαιρη ανίχνευση του αυτισμού σε βρέφη ηλικίας κάτω των δύο ετών», επισημαίνει ο Μοχάμεντ Κούντρι, επισκέπτης ερευνητής στο Πανεπιστήμιο του Λούιζβιλ στο Κεντάκι και μέλος της ερευνητικής Ομάδας. «Πιστεύουμε ότι η θεραπευτική παρέμβαση πριν από την ηλικία των τριών ετών μπορεί να οδηγήσει σε καλύτερα αποτελέσματα, συμπεριλαμβανομένης της δυνατότητας των ατόμων με αυτισμό να επιτύχουν μεγαλύτερη ανεξαρτησία και υψηλότερο δείκτη νοημοσύνης», προσθέτει ο ίδιος.

Σύμφωνα με την έκθεση των αμερικανικών Κέντρων Ελέγχου και Πρόληψης Ασθενειών (CDC) για τον αυτισμό, το 2023 λιγότερα από τα μισά παιδιά με διαταραχή του φάσματος του αυτισμού έλαβαν αναπτυξιακή αξιολόγηση μέχρι την ηλικία των τριών ετών, ενώ το 30% των παιδιών που πληρούσαν τα κριτήρια για διαταραχή του φάσματος του αυτισμού δεν έλαβε επίσημη διάγνωση μέχρι την ηλικία των οκτώ ετών.

«Η ιδέα πίσω από την πρώιμη παρέμβαση είναι να εκμεταλλευτούμε την πλαστικότητα του εγκεφάλου ή την ικανότητα του εγκεφάλου να ομαλοποιεί τη λειτουργία του με τη θεραπεία», δηλώνει ο Γκρέγκορι Μπαρνς, καθηγητής Νευρολογίας στο Λούιζβιλ και ένας από τους συγγραφείς της μελέτης.

Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ