ΕΙΔΗΣΕΙΣ
Συχνότερες οι καταρρακτώδεις βροχές τα τελευταία 50 χρόνια

Η συχνότητα των καταρρακτωδών βροχών, που μπορούν να προκαλέσουν καταστροφικές πλημμύρες, αλλά και να διευκολύνουν την εξάπλωση μεταδοτικών νόσων, έχει αυξηθεί παγκοσμίως κατά την τελευταία 50ετία και η αιτία είναι πιθανότατα η άνοδος της θερμοκρασίας και η κλιματική αλλαγή.
Αυτό δείχνει μια νέα επιστημονική μελέτη του Παγκόσμιου Ινστιτούτου Ασφάλειας Νερού του καναδικού Πανεπιστημίου του Σασκάτσιουαν, με επικεφαλής τον ελληνικής καταγωγής υδρο-κλιματολόγο δρα Σίμωνα-Μιχαήλ Παπαλεξίου, η οποία δημοσιεύθηκε στο περιοδικό “Water Resources Research”.
Ο αριθμός των ακραίων νεροποντών έχει αυξηθεί σταθερά κατά την περίοδο 1964-2013, παράλληλα με την άνοδο της μέσης παγκόσμιας θερμοκρασίας το ίδιο χρονικό διάστημα. Η μεγαλύτερη συχνότητα των καταρρακτωδών και δυνητικά καταστροφικών βροχών είναι αισθητή σε μεγάλο μέρος της Ευρώπης, των ΗΠΑ, του Καναδά, της Ρωσίας, της Κίνας και άλλων περιοχών.
«Εφαρμόζοντας μια νέα μέθοδο για την ανάλυση των ακραίων φαινομένων, χρησιμοποιώντας χιλιάδες αρχεία βροχοπτώσεων, αποκαλύψαμε μια ξεκάθαρη αύξηση στη συχνότητα των ακραίων βροχών κατά τα τελευταία 50 χρόνια, όταν επιταχύνθηκε η άνοδος της θερμοκρασίας παγκοσμίως», δήλωσε ο Παπαλεξίου.
Όπως είπε, «αυτή η ανοδική τάση είναι άκρως απίθανο να μπορεί να εξηγηθεί με βάση τις φυσικές διακυμάνσεις του κλίματος. Η πιθανότητα να συμβαίνει κάτι τέτοιο, είναι μικρότερη του 0,3%».
Η μελέτη έλαβε υπόψη της πάνω από 8.700 ημερήσια αρχεία βροχοπτώσεων από 100.000 μετεωρολογικούς σταθμούς σε όλο τον κόσμο. Υπολογίσθηκε ότι μεταξύ 2004-2013 υπήρξαν διεθνώς 7% περισσότερες καταρρακτώδεις βροχές από ό,τι αναμενόταν, ενώ ειδικότερα στην Ευρώπη κατά την ίδια δεκαετία συνέβησαν 8,6% περισσότερες ακραίες νεροποντές από ό,τι θα περίμενε κανείς.
Ο Παπαλεξίου προβλέπει ότι η υπερθέρμανση του πλανήτη θα οδηγήσει σε περαιτέρω αύξηση των ακραίων βροχοπτώσεων στο μέλλον, καθώς η συσσώρευση ολοένα περισσότερης θερμότητας στην ατμόσφαιρα οδηγεί σε περισσότερο νερό στην ατμόσφαιρα, το οποίο με τη σειρά του πέφτει με τη μορφή βροχής.
Αυτό δεν συνιστά απειλή μόνο λόγω των πιθανών πλημμυρικών φαινομένων, των κατολισθήσεων, των ζημιών στις γεωργικές καλλιέργειες και στις υποδομές (γέφυρες, κτίρια κ.α.), αλλά απειλεί και τη δημόσια υγεία, καθώς οι δυνατές βροχές διευκολύνουν την μεταφορά μικροβίων μέσω του νερού.
Όπως είπε ο Παπαλεξίου, ο σχεδιασμός για συχνότερες ακραίες βροχοπτώσεις πρέπει πλέον να αποτελέσει προτεραιότητα για τις κυβερνήσεις, την τοπική αυτοδιοίκηση και τις υπηρεσίες πολιτικής προστασίας.
«Η μελέτη μας με ιστορικά στοιχεία από όλο τον κόσμο δείχνει ότι οι δυνητικά καταστροφικές βροχοπτώσεις αυξάνονται από δεκαετία σε δεκαετία, πράγμα που θα έχει σοβαρές επιπτώσεις, μεταξύ άλλων, για ολόκληρες κοινότητες, τη δημόσια υγεία, τη γεωργία, την αλιεία και τις ασφαλιστικές εταιρείες».
Ο Έλληνας επιστήμονας σπούδασε επιστήμες του περιβάλλοντος στο Πανεπιστήμιο του Αιγαίου και έκανε τις μεταπτυχιακές σπουδές και το διδακτορικό του (στην υδρολογία) στο ΕΜΠ, ενώ στη συνέχεια υπήρξε ερευνητής στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνιας, προτού μετακινηθεί στον Καναδά.
Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ
ΕΙΔΗΣΕΙΣ
Η SKY express εμπλουτίζει το θερινό της πρόγραμμα με 12 χώρες και 29 πόλεις του εξωτερικού

Το θερινό πτητικό της πρόγραμμα εμπλουτίζει η SKY express με απευθείας πτήσεις σε 12 χώρες, 29 προορισμούς του εξωτερικού, ενίσχυση της διασυνδεσιμότητας για το μεγαλύτερο δίκτυο 34 προορισμών εσωτερικού και αύξηση των διαθέσιμων θέσεων.
«Η εταιρεία συμβάλλει αποφασιστικά στην ενίσχυση της τουριστικής κίνησης της χώρας και αυτό το καλοκαίρι με περισσότερες από 3.800.000 προσφερόμενες θέσεις, αυξημένες κατά 20% σε σχέση με πέρυσι κι επιχειρώντας από και προς 64 αεροδρόμια σε Ελλάδα και εξωτερικό» επισημαίνεται σε σχετική ανακοίνωση της SΚΥ express.
Στις Βρυξέλλες, τη Λάρνακα, το Λονδίνο (Gatwick), το Μιλάνο, το Μόναχο, το Παρίσι, τη Ρώμη και τη Σόφια προστίθενται για το φετινό καλοκαίρι το ‘Αμστερνταμ, η Λιλ, η Λυών, η Μασσαλία και η Νάντη, η Κοπεγχάγη και το Μπιλούντ της Δανίας, το Weeze της Γερμανίας, το Κόσιτσε της Σλοβακίας, η Βαρσοβία και οι πόλεις Gdansk, Poznan, Katowice, Rzeszów και Wroclaw της Πολωνίας, το Βουκουρέστι, η Τιμισοάρα, το Ιάσιο, η Targu Mureș, η Cluj-Napoca, και η πόλη Sibiu (Τρανσυλβανία) της Ρουμανίας.
Επίσης, η SKY express ενισχύει ακόμα περισσότερο τις απευθείας πτήσεις της προς τα αεροδρόμια της Κρήτης, των Δωδεκανήσων και των Επτανήσων, διατηρώντας ταυτόχρονα τη σύνδεση της Αθήνας με το μεγαλύτερο δίκτυο εσωτερικού που εξυπηρετεί η εταιρεία όλο τον χρόνο.
Με σκοπό την έλευση επισκεπτών απ’ όλο τον κόσμο, η SKY express διατηρεί στρατηγικές συμφωνίες διασύνδεσης με παγκόσμιους αερομεταφορείς όπως Air France, KLM, Qatar Airways, Emirates, Delta, American Airlines, Cyprus Airways, Condor, El Al, Turkish Airlines, Middle East Airlines, Royal Jordanian, Transavia, Air Transat και easyJet.
Ως εκ τούτου, επιβάτες από Ευρώπη, Αυστραλία, Αμερική, Ασία και Μέση Ανατολή μπορούν να πετάξουν απευθείας προς στο αεροδρόμιο “Ελ. Βενιζέλος” και να συνεχίσουν το ταξίδι τους σε οποιονδήποτε από τους 34 ξεχωριστούς ελληνικούς προορισμούς εξυπηρετεί η SKY express από τη Λέρο και την Κάρπαθο, μέχρι την Αστυπάλαια και την Ικαρία.
Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ
ΕΙΔΗΣΕΙΣ
Τέλος των θερμικών κινητήρων σε νέα αυτοκίνητα από το 2035 στην ΕΕ

Το Συμβούλιο Ενέργειας της Ευρωπαϊκής Ένωσης ενέκρινε οριστικά το τέλος των θερμικών κινητήρων σε νέα αυτοκίνητα από το 2035.
Οι Υπουργοί Ενέργειας της ΕΕ επικύρωσαν το κείμενο που προβλέπει την υποχρέωση για τα νέα αυτοκίνητα και τα νέα ελαφρά επαγγελματικά οχήματα να μην παράγουν εκπομπές CO2 από το 2035.
Αυτό σημαίνει ότι μπαίνει οριστικό τέλος στην πώληση νέων βενζινοκίνητων, πετρελαιοκίνητων και υβριδικών αυτοκινήτων από το 2035, υπέρ των 100% ηλεκτρικών οχημάτων στην ΕΕ. Εξαιρούνται τα μεταχειρισμένα αυτοκίνητα.
Το 2035 τα παραδοσιακά αυτοκίνητα θα συνεχίσουν να κυκλοφορούν, απλώς δεν θα μπορούν πλέον να παραχθούν καινούργια.
Αυτό το νέο ρυθμιστικό πλαίσιο αποτελεί πυλώνα του ευρωπαϊκού σχεδίου για την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής και τον στόχο της ουδετερότητας άνθρακα το 2050.
Μεταξύ των «27», μόνο η Πολωνία καταψήφισε, ενώ η Ιταλία απείχε κατά τη διάρκεια αυτής της ψηφοφορίας στο Συμβούλιο Ενέργειας.
Υπενθυμίζεται ότι τη Δευτέρα 27 Μαρτίου, οι πρεσβευτές των 27 είχαν συμφωνήσει να προχωρήσουν σε αυτήν την επίσημη υιοθέτηση που είναι το τελευταίο στάδιο μιας μακράς νομοθετικής διαδικασίας.
Η οριστική έγκριση για το τέλος των θερμικών κινητήρων μετά το 2035, έρχεται μετά την άρση του βέτο από τη Γερμανία, με αντάλλαγμα την εισαγωγή εξαίρεσης για τα συνθετικά καύσιμα που θα παραχθούν μελλοντικά.
Υπενθυμίζεται ότι το Βερολίνο είχε καταπλήξει τους εταίρους του στις αρχές Μαρτίου μπλοκάροντας τον κανονισμό, ο οποίος είχε ήδη εγκριθεί στα μέσα Φεβρουαρίου από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, μετά από πράσινο φως από τα κράτη μέλη, συμπεριλαμβανομένης της Γερμανίας.
Το νομοθετικό κείμενο θα πρέπει να δημοσιευθεί τώρα στην Επίσημη Εφημερίδα της ΕΕ και θα τεθεί σε ισχύ.
Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ
ΓΕΡΜΑΝΙΑ
Γερμανία: Σε 16σέλιδο κείμενο κατέληξε η μαραθώνια συνεδρίαση της κυβερνητικής επιτροπής

«Άξιζε τον κόπο», έγραψε στο Twitter ο καγκελάριος της Γερμανίας Όλαφ Σολτς, αναφερόμενος στη μαραθώνια συνεδρίαση της ηγεσίας του κυβερνητικού συνασπισμού (SPD, Πράσινοι, FDP), η οποία κατέληξε σε ένα 16σέλιδο έγγραφο θέσεων «για την προστασία του κλίματος και την επιτάχυνση του σχεδιασμού».
Η νομοθεσία για το κλίμα χαλαρώνει, υποβαθμίζεται το σχέδιο του υπουργείου Οικονομίας περί κατάργησης των καυστήρων πετρελαίου και φυσικού αερίου σταδιακά από το 2024, ενώ αυξάνονται τα διόδια για τα φορτηγά, προκειμένου να χρηματοδοτηθούν από τα έσοδα οι επενδύσεις στους σιδηροδρόμους.
Η συνεδρίαση της ηγεσίας των τριών εταίρων ξεκίνησε το απόγευμα της Κυριακής, διεκόπη το πρωί της Δευτέρας προκειμένου ο καγκελάριος και κάποιοι υπουργοί να μεταβούν στην Ολλανδία και συνεχίστηκε χθες, Τρίτη, με στόχο να αμβλυνθούν οι διαφωνίες των κομμάτων σε θεμελιώδη ζητήματα του κυβερνητικού σχεδιασμού, οι οποίες εδώ και καιρό είχαν καταστεί πλέον δημόσιες.
Σχετικά με το φιλόδοξο σχέδιο του «πράσινου» αντικαγκελάριου Ρόμπερτ Χάμπεκ, για υποχρεωτική αντικατάσταση των καυστήρων πετρελαίου και φυσικού αερίου στη θέρμανση των κτηρίων, το τελικό κείμενο αναφέρει ότι «δεν θα υπάρχει υποχρέωση αντικατάστασης των υφιστάμενων καυστήρων θέρμανσης, αλλά μόνο προδιαγραφές για τις νέες εγκαταστάσεις» και κάνει λόγο για «προσέγγιση ανοιχτή στην τεχνολογία», επισήμανε ο αρχηγός των Φιλελευθέρων (FDP) και υπουργός Οικονομικών, Κρίστιαν Λίντνερ – ένας από τους ισχυρότερους επικριτές του σχεδίου του κ. Χάμπεκ.

Πέρυσι η κυβέρνηση είχε συμφωνήσει ότι από την 1η Ιανουαρίου 2024 κάθε σύστημα θέρμανσης που θα εγκαθίσταται, θα πρέπει να λειτουργεί τουλάχιστον κατά 65% με ενέργεια από ανανεώσιμη πηγή και το σχετικό σχέδιο νόμου των υπουργείων Οικονομίας και Στέγης και Αστικής Ανάπτυξης είχε προκαλέσει, τις τελευταίες εβδομάδες, έντονες αντιδράσεις.
Τώρα επισημαίνεται ότι αν π.χ. οι καυστήρες θέρμανσης μπορούν να λειτουργήσουν με οικολογικό αέριο (πράσινο ή μπλε υδρογόνο), θα πρέπει να τους επιτραπεί να συνεχίσουν να λειτουργούν.
Θα υπάρξουν επίσης περισσότερες μεταβατικές περίοδοι για την αντικατάσταση των καυστήρων, αλλά και γενναία χρηματοδότηση. «Δεν θα εγκαταλείψουμε κανέναν», διαβεβαίωσε ο αρχηγός του Σοσιαλδημοκρατικού Κόμματος (SPD) Λαρς Κλινγκμπάιλ.
Σύμφωνα με τις αποφάσεις των κυβερνητικών εταίρων, τα διόδια για τα φορτηγά θα αυξηθούν ώστε να υπάρχουν μεγαλύτερα περιθώρια χρηματοδότησης επενδύσεων στους σιδηροδρόμους.
Το 80% των εσόδων από τα διόδια θα διατίθεται για την επέκταση του δικτύου, δήλωσε η επικεφαλής των πρασίνων, Ρικάρντα Λανγκ και εκτίμησε τις χρηματοδοτικές ανάγκες των σιδηροδρόμων έως το 2027 σε 45 δισεκατομμύρια ευρώ.

Στη συμφωνία περιλαμβάνεται επίσης η επέκταση του δικτύου των αυτοκινητοδρόμων, η οποία ωστόσο θα πρέπει να συνοδεύεται και από αντίστοιχη επέκταση της ηλιακής ενέργειας για τον φωτισμό τους.
«Δεν πρέπει να κατασκευάζεται ούτε ένα χιλιόμετρο αυτοκινητοδρόμου χωρίς να εξαντλούνται οι δυνατότητες εγκατάστασης ανανεώσιμων πηγών ενέργειας», τονίζεται στο έγγραφο της συμφωνίας.
Επιπλέον, από το 2030, για τους στόλους δημόσιας χρήσης θα επιτρέπεται να αγοράζονται μόνο οχήματα μηδενικών εκπομπών και, προκειμένου να επιτευχθεί ο στόχος για 15 εκατομμύρια ηλεκτρικά αυτοκίνητα στους γερμανικούς δρόμους έως το 2030, θα επεκταθεί η υποδομή των σταθμών φόρτισης, με εγκατάσταση ταχέων φορτιστών σε πρατήρια βενζίνης.
Ο στόχος της Γερμανίας για κλιματική ουδετερότητα παραμένει το 2045, επισημαίνουν οι κυβερνητικοί εταίροι, αλλά θα επιδιώξουν «αρνητικές» εκπομπές ήδη για τα έτη 2035, 2040 και 2045.
Όπως διευκρινίζεται, στο εξής η κατάσταση με τις εκπομπές θα πρέπει να ελέγχεται με «πολυετή συνολικό υπολογισμό» και όχι με εξέταση των επιδόσεων σε μεμονωμένους τομείς.
Η κυβέρνηση θα επιδιώξει ακόμη να προωθήσει την ταχύτερη εγκατάσταση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και σε αυτό το πλαίσιο θα δώσει στους δήμους περισσότερες αρμοδιότητες για την έγκριση π.χ. ανεμογεννητριών στην ξηρά.
Η τοπική διοίκηση θα πρέπει μεταξύ άλλων να μπορεί να ορίζει περιοχές για αιολικά πάρκα, ακόμη και αν κάτι τέτοιο δεν προβλέπεται στα σχέδια της περιοχής.
Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ
ΕΙΔΗΣΕΙΣ
Πιθανές δεξαμενές νερού τα γυάλινα σφαιρίδια στην επιφάνεια της Σελήνης

Τα γυάλινα σφαιρίδια που έχουν εντοπιστεί στην επιφάνεια της Σελήνης πιθανώς να λειτουργούν ως δεξαμενή νερού, σύμφωνα με έρευνα που δημοσιεύεται στο περιοδικό «Nature Geoscience».
Η ερευνητική ομάδα με επικεφαλής τον καθηγητή Χου Σεν από το Ινστιτούτο Γεωλογίας και Γεωφυσικής της Κινεζικής Ακαδημίας Επιστημών ανακάλυψε ότι τα γυάλινα σφαιρίδια που προέκυψαν από πρόσκρουση στα σεληνιακά εδάφη περιέχουν νερό.
Μάλιστα, οι μελέτες δείχνουν ότι αυτά τα γυάλινα σφαιρίδια είναι πιθανότατα μια νέα δεξαμενή νερού στη Σελήνη.
Τα γυάλινα σφαιρίδια έχουν ομοιογενείς χημικές συνθέσεις και λείες εκτεθειμένες επιφάνειες. Χαρακτηρίζονται από αφθονία νερού με εξαιρετικά χαρακτηριστικά έλλειψης δευτερίου.
Η αρνητική συσχέτιση ανάμεσα στην αφθονία νερού και στη σύνθεσή του αντανακλά το γεγονός ότι το νερό στα σφαιρίδια προέρχεται από ηλιακούς ανέμους.
Το νερό στην επιφάνεια της Σελήνης έχει προσελκύσει μεγάλο ενδιαφέρον και πολλές αποστολές έχουν επιβεβαιώσει την παρουσία νερού στη Σελήνη. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι το μεγαλύτερο μέρος της επιφάνειας της Σελήνης φιλοξενεί νερό, αν και η ποσότητα είναι πολύ μικρότερη από ό,τι στη Γη.
Το νερό στην επιφάνεια της Σελήνης εμφανίζει ημερήσιους κύκλους και απώλεια στο διάστημα, υποδεικνύοντας ότι πρέπει να υπάρχει ένα στρώμα ύδατος ή δεξαμενή σε βάθος σε σεληνιακά εδάφη για τη συγκράτηση, απελευθέρωση και αναπλήρωση του νερού στην επιφάνεια της Σελήνης.
Ωστόσο προηγούμενες μελέτες στα αποθέματα νερού σε λεπτούς ορυκτούς κόκκους σε σεληνιακά εδάφη, σε ηφαιστειακά πετρώματα και σε γυάλινα σφαιρίδια δεν ήταν σε θέση να εξηγήσουν τη συγκράτηση, απελευθέρωση και αναπλήρωση νερού, δηλαδή τον κύκλο νερού, στην επιφάνεια της Σελήνης.
Επομένως, πρέπει να υπάρχει μια άγνωστη ακόμη δεξαμενή νερού στα σεληνιακά εδάφη που να έχει την ικανότητα να ρυθμίζει αυτό τον κύκλο νερού.
Η έρευνα έγινε σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο Ναντσίνγκ, το Ανοικτό Πανεπιστήμιο της Βρετανίας, το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας, το Πανεπιστήμιο του Μάντσεστερ και το Πανεπιστήμιο Επιστήμης και Τεχνολογίας της Κίνας.
Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ
ΓΕΡΜΑΝΙΑ
Γερμανία: Προβλέψεις για ανάπτυξη 0,2% το 2023 και 1,3% το 2024

Αύξηση του ΑΕΠ κατά 0,2% για το τρέχον έτος και 1,3% για το 2024 προβλέπουν οι «Σοφοί» της γερμανικής οικονομίας, οι οποίοι, στην εαρινή έκθεσή τους αναθεωρούν την προηγούμενη εκτίμησή τους για συρρίκνωση του ΑΕΠ κατά 0,2% το 2023.
«Οι βραχυπρόθεσμες προοπτικές για τη συνολική οικονομική ανάπτυξη στη Γερμανία έχουν ελαφρώς βελτιωθεί σε σύγκριση με το φθινόπωρο του 2022, αλλά η κατάσταση παραμένει τεταμένη», αναφέρει το Συμβούλιο Οικονομικών Εμπειρογνωμόνων (SVR) και επισημαίνει ότι «ο υψηλός πληθωρισμός θα συνεχίσει και φέτος να αποτελεί σημαντικό εμπόδιο για την οικονομία κατά το τρέχον έτος».
Η πρόβλεψη του Συμβουλίου για τον πληθωρισμό αναφέρει ύψος 6,6% για το 2023 και 3% για το 2024.
Η αναθεώρηση επί τα βελτίω οφείλεται πάντως στη σταθεροποιημένη κατάσταση του ενεργειακού εφοδιασμού, στην πτώση των τιμών χονδρικής, αλλά και στη σταθερότητα των χρηματοοικονομικών αγορών.
Αναφερόμενοι στην υπόθεση της Silicon Valley Bank και στην εξαγορά της Credit Suisse από την UBS, οι διακεκριμένοι οικονομολόγοι υποστήριξαν ότι «σε αντίθεση με την παγκόσμια οικονομική κρίση (του 2008), οι δυσκολίες των μεμονωμένων τραπεζών δεν βασίζονται πλέον σε εν πολλοίς άχρηστα χρηματοπιστωτικά προϊόντα» και «η σταθερότητα των αγορών δεν τίθεται για την ώρα σε κίνδυνο».
Επιπλέον, επί του παρόντος δεν διαταράσσονται η διατραπεζική αγορά και η παροχή πιστώσεων στην πραγματική οικονομία.
Οι «Σοφοί» επέκριναν πάντως το σχέδιο του υπουργού Οικονομίας Ρόμπερτ Χάμπεκ για απαγόρευση της χρήσης καυστήρων πετρελαίου και φυσικού αερίου στη θέρμανση των κτιρίων.
Συγκεκριμένα, η Βερόνικα Γκριμ, μέλος του Συμβουλίου, προειδοποίησε για τον κίνδυνο «οι απαγορεύσεις να αποτελέσουν βασικό στοιχείο για την αποτυχία της προστασίας του κλίματος», καθώς ενδέχεται να οδηγήσουν τους καταναλωτές σε ακόμη πιο ακριβές λύσεις.
Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ
ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ
Ισημερία: Τι συμβαίνει κατά τη διάρκεια του φαινομένου;

Το επίσημο ξεκίνημα της άνοιξης στην Ελλάδα και στο βόρειο ημισφαίριο γενικότερα στο οποίο ανήκει η χώρα μας, σηματοδοτεί η εαρινή ισημερία. Η ισημερία είναι το αστρονομικό φαινόμενο κατά το οποίο η νύχτα και η ημέρα έχουν σχεδόν την ίδια διάρκεια.
Το όνομα αυτού του φαινομένου προέρχεται από τις λατινικές λέξεις «aequus» (ίσος) και «nox» (νύχτα).
Η Γη περιστρέφεται γύρω από τον ήλιο, με κλίση περίπου 23,5 μοιρών. Αυτό σημαίνει ότι διαφορετικά μέρη του πλανήτη μας λαμβάνουν περισσότερο ή λιγότερο από την ακτινοβολία του ήλιου σε διάφορες περιόδους του έτους, ανάλογα με τη θέση του πλανήτη μας στην τροχιά του.
Σε όλες τις χώρες του πλανήτη, ο ήλιος ανατέλλει στην ανατολή και δύει στη δύση. Ωστόσο, ο ήλιος φαίνεται επίσης να κινείται βόρεια το μισό έτος και νότια το άλλο μισό, ανάλογα με το πού βρίσκεστε.
Γύρω στον Ιούλιο, το βόρειο ημισφαίριο βιώνει μεγαλύτερες περιόδους φωτός και το νότιο ημισφαίριο μικρότερες περιόδους. Τον Δεκέμβριο συμβαίνει το αντίθετο, με περισσότερες ώρες φωτός στο νότιο ημισφαίριο και λιγότερες στο βόρειο ημισφαίριο.
Ωστόσο, δύο φορές το χρόνο – τον Μάρτιο και το Σεπτέμβριο – η κλίση του πλανήτη μας ευθυγραμμίζεται με την τροχιά του γύρω από τον ήλιο και η Γη δεν φαίνεται να έχει κλίση σε σχέση με τον ήλιο, σύμφωνα με την Εθνική Υπηρεσία Ωκεανών και Ατμόσφαιρας των ΗΠΑ.
Αυτή την εποχή του έτους, ο ήλιος βρίσκεται ακριβώς πάνω από τον ισημερινό και τα δύο ημισφαίρια έχουν τις ίδιες ώρες ημέρας και νύχτας. Η γραμμή που χωρίζει τη νύχτα από τη μέρα, η οποία ονομάζεται «γκρίζα γραμμή» ή «ζώνη λυκόφωτος», διχοτομεί τη Γη και διέρχεται από το βόρειο και το νότιο πόλο. Ωστόσο, η ημέρα και η νύχτα εξακολουθούν να μην έχουν ακριβώς την ίδια διάρκεια, σύμφωνα με το EarthSky.
Οι ισημερίες δεν συμβαίνουν απαραίτητα την ίδια ακριβώς ημέρα κάθε χρόνο. Συμβαίνουν γύρω ή στις 20 Μαρτίου και στις 23 Σεπτεμβρίου.
Οι μεταβαλλόμενες ημερομηνίες οφείλονται στο γεγονός ότι ένα γήινο έτος δεν είναι ακριβώς 365 ημέρες. Υπάρχει ένα επιπλέον τέταρτο της ημέρας (6 ώρες) που συσσωρεύεται κάθε χρόνο, με αποτέλεσμα να μετατοπίζεται η ημερομηνία της ισημερίας.
Ο προσανατολισμός του πλανήτη προς τον ήλιο μετατοπίζεται επίσης συνεχώς, αλλάζοντας το χρόνο της ισημερίας.
Οι ισημερίες σηματοδοτούν αστρονομικά την αρχή της άνοιξης ή του φθινοπώρου, ανάλογα με το ημισφαίριο.
Σύμφωνα όμως με τους μετεωρολόγους, η αρχή της άνοιξης και του φθινοπώρου είναι η 1η Μαρτίου και η 1η Σεπτεμβρίου αντίστοιχα.
Στο βόρειο ημισφαίριο, η ισημερία του Μαρτίου προαναγγέλλει την έναρξη της άνοιξης και αναφέρεται ως εαρινή ισημερία. Την ίδια στιγμή, το νότιο ημισφαίριο περνάει στο φθινόπωρο. Το αντίστροφο συμβαίνει τον Σεπτέμβριο, όταν το βόρειο μισό του πλανήτη εισέρχεται στους ψυχρότερους μήνες του φθινοπώρου και το νότιο μισό στην άνοιξη.
Η Γη δεν είναι η μόνη που βιώνει ισημερίες. Κάθε πλανήτης στο ηλιακό σύστημα βιώνει ισημερίες όταν η τροχιά και η κλίση του σε σχέση με τον ήλιο, έχουν ως αποτέλεσμα τα δύο ημισφαίρια να δέχονται περίπου ίσες ποσότητες φωτός.
Οι άνθρωποι παρακολουθούν τις κινήσεις του ήλιου εδώ και χιλιάδες χρόνια, ενσωματώνοντας συχνά τις ισημερίες στις πολιτιστικές και θρησκευτικές παραδόσεις.
Για πολλούς αρχαίους πολιτισμούς αυτές οι ηλιακές αλλαγές δεν υπαγόρευαν μόνο την έναρξη των εποχών αλλά και το πότε έπρεπε να φυτευτούν και να συγκομιστούν οι σοδειές.
Στην Ιαπωνία, και οι δύο ισημερίες είναι δημόσιες αργίες που παραδοσιακά αναγνωρίζονται ως ημέρα μνήμης και λατρείας των προγόνων και των αγαπημένων προσώπων που έχουν πεθάνει, σύμφωνα με την Ιαπωνική Ακαδημία Coto.
Υπάρχουν επίσης πολλά αρχαία μνημεία που είναι πλήρως προσανατολισμένα και ευθυγραμμισμένα με τον ήλιο, έτσι ώστε την αυγή της Εαρινής Ισημερίας το φως του να ξεχύνεται και να φωτίζει και τα πιο σκοτεινά σημεία τους.
Για παράδειγμα, κατά τη διάρκεια μιας ισημερίας στο ινδουιστικό συγκρότημα Angkor Wat στην Καμπότζη, ο ήλιος ανατέλλει ακριβώς πάνω από τον κεντρικό ναό του. Το συγκρότημα, που χτίστηκε μεταξύ του 1113 και του 1150 μ.Χ., είναι το μεγαλύτερο θρησκευτικό μνημείο στον κόσμο.
Το 1976, οι επιστήμονες δημοσίευσαν στο περιοδικό «Science» μια μελέτη για την αστρονομική σύνδεση μεταξύ της αρχιτεκτονικής του και των ουράνιων γεγονότων.
Επιπλέον, ο ναός των Μάγια στο Chichén Itzá στο Μεξικό, γνωστός ως Ναός του Kukulcan (El Castillo), είναι αφιερωμένος σε έναν θεό φίδι. Κατά τη διάρκεια της ισημερίας, ένα τέχνασμα του φωτός κάνει να φαίνεται σαν ένα φίδι να κατεβαίνει από την πλευρά του ναού, ταξιδεύοντας στον κάτω κόσμο.
Σύμφωνα με έρευνα που δημοσιεύθηκε στο «Journal of Archaeological Science» το 2018, ο ναός χτίστηκε μεταξύ του 8ου και του 12ου αιώνα.