Οι εκπομπές των ρύπων από τα φορτηγά αυξάνονται γρήγορα καθώς αυξάνεται η χρήση τους στην ΕΕ.

Αν και τα ηλεκτρικά φορτηγά μηδενικών ρύπων είναι έτοιμα για χρήση, καταγράφεται μικρή διείσδυση στην ευρωπαϊκή αγορά, λόγω του υψηλού κόστους απόκτησης και των ελλείψεων στο δημόσιο δίκτυο φόρτισης.

Η βελτίωση της απόδοσης του καυσίμου των φορτηγών που φέρουν κινητήρες εσωτερικής καύσης, η στροφή στις σιδηροδρομικές και πλωτές μεταφορές, καθώς και η βελτιστοποίηση των διαδικασιών της εφοδιαστικής αλυσίδας μπορεί να συμβάλει καθοριστικά αυτή την περίοδο στη μείωση των εκπομπών ρύπων από τις εμπορευματικές μεταφορές, αναφέρει η Ευρωπαϊκή Ομοσπονδία Μεταφορών και Περιβάλλοντος (Transport & Environment).

Ωστόσο, αυτά τα μέτρα από μόνα τους είναι ανεπαρκή για την επίτευξη των κλιματικών στόχων της ΕΕ, δεδομένου ότι η ζήτηση για εμπορευματικές μεταφορές θα αυξηθεί περαιτέρω στο μέλλον.

Τα μέτρα για την αποτελεσματικότητα των εμπορευματικών μεταφορών στον τομέα των ρύπων πρέπει να περιλαμβάνουν και την χρήση φορτηγών μηδενικών εκπομπών που μεταφέρουν εμπορεύματα στους ευρωπαϊκούς δρόμους, αναφέρει η Transport & Environment.

Ενώ τα φορτηγά αντιπροσωπεύουν λιγότερο από το 2% των οχημάτων στους δρόμους στην Ευρώπη, αποτελούσαν το 23% των εκπομπών CO2 από τις οδικές μεταφορές το 2019.

Και όπως διαπιστώθηκε οι εκπομπές τους αυξάνονται γρήγορα. Από το 2014-2019 αυξήθηκαν κατά 9%. Η πλήρης απαλλαγή από τις ανθρακούχες εκπομπές του στόλου φορτηγών της ΕΕ είναι ζωτικής σημασίας για την επίτευξη της κλιματικής ουδετερότητας έως το 2050 και αυτό θα είναι δυνατό μόνο με τη μετάβαση σε φορτηγά μηδενικών εκπομπών, εκτιμά η Ευρωπαϊκή Ομοσπονδία Μεταφορών και Περιβάλλοντος.

Ο Ευρωπαϊκός Κανονισμός για τα πρότυπα CO2 για νέα βαρέα οχήματα (HDV) υποχρεώνει τους ευρωπαίους κατασκευαστές φορτηγών να βελτιώσουν την απόδοση του καυσίμου των συμβατικών φορτηγών ντίζελ και να αυξήσουν τον αριθμό των φορτηγών μηδενικών εκπομπών στην Ευρώπη.

Ο τρέχων στόχος για το 2030 που καθορίζει μείωση κατά 30% είναι ανεπαρκής και πρέπει να αυξηθεί σημαντικά. Επιπλέον, η συντριπτική πλειοψηφία των φορτηγών με κινητήρες εσωτερικής καύσης πρέπει να καταργηθεί σταδιακά έως το 2035.

Με την τεχνολογία να βελτιώνεται γρήγορα, οι κάτοικοι των πόλεων να απαιτούν βελτιωμένη ποιότητα αέρα και τις πρόσφατες ανακοινώσεις από ευρωπαίους κατασκευαστές φορτηγών, τα φορτηγά μηδενικών εκπομπών θα εισέλθουν γρήγορα στην αγορά της ΕΕ τα επόμενα χρόνια.

Για να επιταχυνθεί η αλλαγή, το κλειδί είναι η ανάπτυξη ενός αποτελεσματικού και ολοκληρωμένου δικτύου υποδομής φόρτισης για ηλεκτρικά φορτηγά με μπαταρία.

Τα φορτηγά εμπλέκονται σε περίπου 4.000 θανατηφόρες συγκρούσεις κάθε χρόνο στην ΕΕ και στο Ηνωμένο Βασίλειο, και περίπου 900 από αυτούς τους θανάτους είναι ποδηλάτες και πεζοί.

Για κάθε θάνατο, πέντε ακόμη άτομα υφίστανται σοβαρούς τραυματισμούς με συνέπειες που αλλάζουν τη ζωή τους. Η T&E υποστηρίζει καλύτερους σχεδιασμούς φορτηγών που θα κάνουν τους δρόμους ασφαλέστερους για τους πεζούς, τους ποδηλάτες και τους οδηγούς.

Η ταχύτερα αναπτυσσόμενη πηγή εκπομπών CO2 από τις μεταφορές είναι τα φορτηγά, τα οποία αντιπροσωπεύουν πλέον το 13% της ρύπανσης από άνθρακα στις οδικές μεταφορές στην ΕΕ.

Τα φορτηγά χωρίς εκπομπές ρύπων είναι έτοιμα, αλλά λόγω των αδύναμων στόχων CO2 για τους κατασκευαστές φορτηγών, μόνο το 2% των νέων φορτηγών που πωλήθηκαν το 2020 ήταν ηλεκτρικά – σε σύγκριση με το 10% για τα αυτοκίνητα.

Η T&E υποστηρίζει ότι όλα τα νέα φορτηγά που πωλούνται στην ΕΕ θα πρέπει να έχουν μηδενικές εκπομπές ρύπων το αργότερο έως το 2035 για να εκπληρώσουν τον στόχο της Ευρώπης για την κλιματική ουδετερότητα έως το 2050.

Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ

Οι ήπειροι της Γης σχηματίστηκαν από τις πτώσεις τεράστιων μετεωριτών κατά τη διάρκεια του πρώτου δισεκατομμυρίου από τα περίπου 4,5 δισ. έτη της ύπαρξης του πλανήτη μας. Αυτό εκτιμούν επιστήμονες που βρήκαν στο υπέδαφος της Αυστραλίας νέες ενδείξεις γι’ αυτή τη θεωρία.

Οι ερευνητές από την Αυστραλία, την Κίνα και τις ΗΠΑ, με επικεφαλής τον δρ Τιμ Τζόνσον της Σχολής Γεωεπιστημών και Πλανητικών Επιστημών του αυστραλιανού Πανεπιστημίου Curtin, οι οποίοι έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό «Nature», επεσήμαναν ότι η ιδέα πως οι ήπειροι αρχικά δημιουργήθηκαν στις περιοχές όπου έγινε η πρόσκρουση γιγάντιων μετεωριτών, έχει διατυπωθεί εδώ και δεκαετίες, αλλά έως τώρα δεν υπήρχαν βάσιμες ενδείξεις που να την υποστηρίζουν.

Ο Τζόνσον δήλωσε ότι, αυτή τη φορά, «εξετάζοντας μικροσκοπικούς κρυστάλλους του ορυκτού ζιρκονίου από την περιοχή Πιλμπάρα Κρέιτον στη Δυτική Αυστραλία, όπου έχει βρεθεί το καλύτερα διατηρημένο απομεινάρι του αρχαίου γήινου φλοιού, εντοπίσαμε ενδείξεις γι’ αυτές τις γιγάντιες προσκρούσεις μετεωριτών.

Η μελέτη της σύνθεσης των ισοτόπων οξυγόνου σε αυτούς τους κρυστάλλους ζιρκονίου αποκάλυψε μια διαδικασία “από πάνω προς τα κάτω”, που άρχισε με την τήξη των πετρωμάτων κοντά στην επιφάνεια και συνεχίστηκε βαθύτερα, και η οποία συνάδει με τις γεωλογικές επιπτώσεις από τις πτώσεις των γιγάντιων μετεωριτών».

Οι ερευνητές ανέφεραν ότι «η νέα έρευνα παρέχει τα πρώτα βάσιμα στοιχεία ότι οι διαδικασίες που τελικά διαμόρφωσαν τις ηπείρους, ξεκίνησαν με τις προσκρούσεις των γιγάντιων μετεωριτών, παρόμοιων με εκείνων που ευθύνονταν για την εξαφάνιση των δεινοσαύρων, οι οποίες όμως συνέβησαν δισεκατομμύρια χρόνια νωρίτερα».

Η κατανόηση του σχηματισμού και της συνεχιζόμενης εξέλιξης των ηπείρων θεωρείται σημαντική, με δεδομένο ότι αυτές φιλοξενούν την μεγάλη πλειονότητα της βιομάζας της Γης, όλους τους ανθρώπους και σχεδόν όλα τα σημαντικά ορυκτά του πλανήτη.

«Μεταξύ άλλων οι ήπειροι φιλοξενούν κρίσιμα μέταλλα όπως το λίθιο, τον ψευδάργυρο και το νικέλιο, τα οποία είναι ζωτικά για τις νέες πράσινες τεχνολογίες, που είναι αναγκαίες προκειμένου να υλοποιηθούν οι υποχρεώσεις μας να μετριάσουμε την κλιματική αλλαγή», επεσήμανε ο Τζόνσον.

Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ

Οι άνδρες με καρκίνο του προστάτη σε πρώιμο και θεραπεύσιμο στάδιο αντιμετωπίζουν τον κίνδυνο η διάγνωση της νόσου τους να γίνει με μεγάλη καθυστέρηση, λόγω λανθασμένης σύνδεσής της με ουρολογικά προβλήματα, τονίζουν ειδικοί του Πανεπιστημίου του Κέιμπριτζ.

Ο εν λόγω καρκίνος είναι από τους συχνότερους στους άνδρες και αν διαγνωστεί έγκαιρα, η πρόγνωση είναι καλή για τον ασθενή.

Τουλάχιστον τα τρία τέταρτα των ασθενών επιβιώνουν για πάνω από δέκα χρόνια μετά τη διάγνωση του καρκίνου, όμως ένα όχι αμελητέο ποσοστό των ασθενών συνεχίζει να διαγιγνώσκεται με μικρότερη ή μεγαλύτερη καθυστέρηση. Στην Αγγλία π.χ. σχεδόν οι μισοί καρκίνοι του προστάτη ανιχνεύονται στα στάδια τρία ή τέσσερα (το τέταρτο είναι το τελευταίο).

Παρόλο που δεν υπάρχουν βάσιμα στοιχεία που να συνδέουν τα ουρολογικά συμπτώματα (π.χ. δυσκολία ούρησης ή συχνοουρία) με τον καρκίνο του προστάτη, πολλοί ειδικοί και μη συνεχίζουν να εστιάζουν σε αυτή τη σχέση.

Στη νέα μελέτη, που δημοσιεύθηκε στο ιατρικό περιοδικό BMC Medicine, οι ερευνητές του Κέιμπριτζ επισημαίνουν ότι κάτι τέτοιο δεν βοηθά σε τίποτε και επιπλέον μπορεί να αποτρέψει τους άνδρες από το να κάνουν έγκαιρα τις κατάλληλες εξετάσεις για καρκίνο του προστάτη, επειδή δεν έχουν ακόμη κάποιο ουρολογικό πρόβλημα (που όμως δεν είναι αναγκαίο στην περίπτωση του εν λόγω καρκίνου).

«Όταν οι περισσότεροι άνθρωποι σκέφτονται τα συμπτώματα του καρκίνου του προστάτη, έχουν στο νου τους προβλήματα με την ούρηση ή την ανάγκη να ουρούν πιο συχνά, ιδίως τη νύχτα. Αυτή η παρανόηση έχει διαρκέσει για δεκαετίες, παρά την ύπαρξη ελάχιστων σχετικών στοιχείων, και μπορεί να μας εμποδίσει να εντοπίσουμε περιπτώσεις καρκίνου σε πρώιμο στάδιο», δήλωσε ο καθηγητής ουρολογίας Βίνσεντ Γκναναπραγκασάμ.

Η διόγκωση του προστάτη μπορεί να προκαλέσει ουρολογικά προβλήματα, αλλά αυτή σπάνια οφείλεται σε κακοήθεις όγκους. Αντίθετα, τόνισαν οι ερευνητές, η έως τώρα έρευνα δείχνει ότι ο προστάτης είναι μικρότερος σε όγκο στις περιπτώσεις τέτοιου καρκίνου.

Μάλιστα, σύμφωνα με την πρόσφατη βρετανική μελέτη UK PROTECT, μια έλλειψη ουρολογικών συμπτωμάτων μπορεί στην πραγματικότητα να αποτελεί ένδειξη για μεγαλύτερη πιθανότητα καρκίνου του προστάτη.

Το σύνηθες τεστ αίματος για τον καρκίνο του προστάτη είναι το PSA, το οποίο ανιχνεύει μια πρωτεΐνη που παράγεται μόνο από τον προστατικό αδένα. Το τεστ αυτό όμως δεν είναι πάντα ακριβές και όχι σπάνια χρειάζεται μαγνητική τομογραφία ή βιοψία σε περίπτωση υποψίας ή αμφιβολίας.

Οι ερευνητές επισήμαναν την παρανόηση ότι ο καρκίνος του προστάτη είναι πάντα συμπτωματικός, κάτι που πιστεύει η πλειονότητα των ανθρώπων. Μόνο το 1% γνωρίζουν ότι ο εν λόγω καρκίνος μπορεί να μη συνοδεύεται από συμπτώματα.

«Είναι επείγουσα ανάγκη να αναγνωρίσουμε ότι η σημερινή πληροφόρηση που δίνεται στο κοινό, παρέχει στους άνδρες μια ψευδή αίσθηση ασφάλειας, αν δεν έχουν καθόλου ουρολογικά συμπτώματα. Πρέπει να δώσουμε έμφαση στο ότι ο καρκίνος του προστάτη μπορεί να είναι μια σιωπηλή ή ασυμπτωματική ασθένεια, ιδίως στα θεραπεύσιμα στάδιά της. Το να περιμένουμε για ουρολογικά συμπτώματα, μπορεί να σημαίνει ότι χάνουμε ευκαιρίες να εντοπίσουμε τη νόσο όταν ακόμη είναι θεραπεύσιμη», δήλωσε ο δρ Γκναναπραγκασάμ.

«Αν οι άνδρες είχαν επίγνωση ότι επειδή δεν έχουν συμπτώματα, αυτό δεν σημαίνει κατ’ ανάγκη ότι δεν έχουν και καρκίνο, τότε θα ήταν πιο πρόθυμοι να κάνουν τις αναγκαίες εξετάσεις. Αυτό σημαίνει ότι περισσότεροι όγκοι θα ανιχνευθούν σε πιο πρώιμο στάδιο και έτσι θα μειωθούν οι αριθμοί των ανδρών με ανίατη νόσο», πρόσθεσε.

Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ

Οι μπαταρίες στερεάς κατάστασης αναμένεται να ενισχύσουν περαιτέρω τα κλιματικά οφέλη των ηλεκτρικών οχημάτων. Η νέα τεχνολογία θα μπορούσε να μειώσει το αποτύπωμα άνθρακα μιας μπαταρίας ηλεκτρικού αυτοκινήτου έως και κατά 39%.

Οι μπαταρίες στερεάς κατάστασης θα πρέπει να μειώσουν το αποτύπωμα άνθρακα των μπαταριών ηλεκτρικών οχημάτων σχεδόν κατά τα δύο πέμπτα – αυξάνοντας περαιτέρω το περιβαλλοντικό πλεονέκτημα των EV έναντι των οχημάτων ορυκτών καυσίμων.

Αυτό προκύπτει από έρευνα που παρήγγειλε η Transport & Environment (T&E) στη Minviro, μια εταιρεία με έδρα το Ηνωμένο Βασίλειο που ειδικεύεται στην ανάλυση του κύκλου ζωής των πρώτων υλών, η οποία συνέκρινε την αναδυόμενη τεχνολογία στερεάς κατάστασης με τις τρέχουσες χημικές ουσίες μπαταριών.

Μια μπαταρία στερεάς κατάστασης, η οποία αποθηκεύει περισσότερη ενέργεια με λιγότερα υλικά, μπορεί να μειώσει το ήδη μειωμένο αποτύπωμα άνθρακα μιας μπαταρίας ηλεκτρικού αυτοκινήτου κατά επιπλέον 24%, διαπιστώνει η μελέτη.

Η ανάλυση συγκρίνει μια μπαταρία στερεάς κατάστασης NMC-811, η οποία είναι μια από τις πιο πολλά υποσχόμενες χημικές ουσίες που αναπτύσσονται, με την τρέχουσα τεχνολογία ιόντων λιθίου. Η τεχνολογία στερεάς κατάστασης χρησιμοποιεί στερεό κεραμικό υλικό αντί για υγρούς ηλεκτρολύτες για τη μεταφορά ηλεκτρικού ρεύματος, καθιστώντας επίσης τις μπαταρίες ελαφρύτερες, ταχύτερες στη φόρτιση και τελικά φθηνότερες.

Οι κατασκευαστές μπαταριών προβλέπουν ότι οι μπαταρίες στερεάς κατάστασης θα χρησιμοποιηθούν στα ηλεκτρικά οχήματα κατά το δεύτερο μισό της δεκαετίας.

Ο Matt Finch, διευθυντής του Ηνωμένου Βασιλείου στην T&E, δήλωσε: «Τα ηλεκτρικά οχήματα στο Ηνωμένο Βασίλειο παράγουν ήδη πολύ λιγότερες εκπομπές από τα αυτοκίνητα που καίνε πετρέλαιο και αυτό βελτιώνεται κάθε χρόνο καθώς η ηλεκτρική ενέργεια γίνεται πιο πράσινη. Αλλά η τεχνολογία στερεάς κατάστασης θα επιτύχει μια αλλαγή σταδίου που απαιτεί πολύ λιγότερα υλικά και θα προκαλέσει ακόμη λιγότερη περιβαλλοντική ζημιά».

Η νέα τεχνολογία μπορεί να μειώσει ακόμη περισσότερο τον αντίκτυπο των μπαταριών στο κλίμα – κατά 39% σε σύγκριση με τις τρέχουσες μπαταρίες λιθίου – εάν οι μπαταρίες στερεάς κατάστασης κατασκευάζονται χρησιμοποιώντας τα πιο βιώσιμα υλικά, διαπιστώνει επίσης η έρευνα.

Νέες μέθοδοι εξόρυξης, συμπεριλαμβανομένης της εξόρυξης λιθίου από γεωθερμικά πηγάδια – η οποία πρωτοπορεί μεταξύ άλλων από το Cornish Lithium-, έχουν σημαντικά χαμηλότερες κλιματικές επιπτώσεις από τις πιο συχνά χρησιμοποιούμενες πηγές όπως το λίθιο από σκληρό βράχο που εξορύσσεται στην Αυστραλία και εξευγενίζεται στην Κίνα.

Οι μπαταρίες στερεάς κατάστασης θα μπορούσαν να απαιτούν έως και 35% περισσότερο λίθιο από την τρέχουσα τεχνολογία ιόντων λιθίου, αλλά χρησιμοποιούνται πολύ λιγότερος γραφίτης και κοβάλτιο.

Οι απαιτήσεις στον προτεινόμενο κανονισμό της ΕΕ για τις μπαταρίες για υπεύθυνη πηγή λιθίου – όσον αφορά τις περιβαλλοντικές και κοινωνικές επιπτώσεις – και την ανακύκλωση είναι μια πολιτική «χωρίς λύπη» που θα διασφαλίσει ότι υπάρχει αρκετός εφοδιασμός για μπαταρίες στερεάς κατάστασης. Δεν προβλέπονται ισοδύναμες απαιτήσεις στο Ηνωμένο Βασίλειο.

Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ

Η εμβοή – ένα επίμονο βούισμα στα αυτιά – επηρεάζει περισσότερους από 740 εκατομμύρια ανθρώπους παγκοσμίως και για τουλάχιστον 120 εκατομμύρια από αυτούς, κυρίως άνω των 65 ετών, αποτελεί σοβαρό πρόβλημα.

Αυτό εκτιμά μια νέα διεθνής επιστημονική μελέτη, η πιο ολοκληρωμένη μέχρι σήμερα, σύμφωνα με την οποία το εν λόγω ενοχλητικό βούισμα είναι πολύ διαδεδομένο (όσο η ημικρανία και οι πονοκέφαλοι περίπου), συνεπώς χρήζει περισσότερης προσοχής από τους επιστήμονες.

Οι ερευνητές, οι οποίοι έκαναν τη σχετική δημοσίευση (συστηματική ανασκόπηση και μετα-ανάλυση όλων των ερευνών της περιόδου 1972-2021) στο αμερικανικό περιοδικό νευρολογίας «JAMA Neurology», εκτιμούν ότι το 14,4% των ενηλίκων στη Γη βιώνουν κάποιας μορφής εμβοή, με το 2,3% να εμφανίζει σοβαρό πρόβλημα, προκαλώντας τους άγχος, κατάθλιψη, αϋπνία κ.α.

Η εμβοή δεν διαφέρει ιδιαίτερα μεταξύ των ανδρών (14%) και των γυναικών (13%), ενώ αυξάνει σταδιακά με την ηλικία, εμφανιζόμενη κατά προσέγγιση στο 10% των νεαρών ενηλίκων (18-44 ετών), στο 14% των μεσηλίκων (45-64 ετών) και στο 24% των ηλικιωμένων (άνω των 65 ετών).

Χρόνια εμβοή εκτιμάται ότι εμφανίζει περίπου το 10%, αλλά διάγνωση έχει γίνει μόνο στο 3,4%.

Οι ερευνητές ανέφεραν ότι εμβοή μπορεί να εμφανιστεί μετά από λοίμωξη με κορονοϊό, καθώς και μετά από εμβολιασμό κατά της Covid-19 (κυρίως με το μονοδοσικό Johnson and Johnson).

Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ

Οι διάφοροι περιβαλλοντικοί κίνδυνοι λόγω της κλιματικής αλλαγής έχουν χειροτερεύσει πάνω από τις μισές (ποσοστό 58%) των ανθρώπινων μεταδιδόμενων ασθενειών εκτιμά μία νέα αμερικανο-σουηδική επιστημονική έρευνα.

Η μελέτη αναδεικνύει τους περαιτέρω κινδύνους που μπορεί να απειλήσουν την ανθρώπινη υγεία στο μέλλον, εφόσον συνεχιστεί η κλιματική αλλαγή και εξελιχθεί σε κανονική κλιματική κρίση.

Οι επιστήμονες ήδη γνώριζαν ότι η κλιματική αλλαγή καθιστά τους ανθρώπους πιο ευάλωτους σε διάφορες ασθένειες κυρίως λόγω της διευκόλυνσης της μετάδοσης διαφόρων παθογόνων μικροοργανισμών (κατά κύριο λόγο βακτηρίων και ιών) είτε μέσω του νερού είτε μέσω των τροφίμων.

Η νέα μελέτη συνοψίζει, πιο ολοκληρωμένα από κάθε άλλη φορά, τις δυνητικές απειλές για την ανθρωπότητα εξαιτίας της συσχέτισης της υγείας και του κλίματος.

Οι ερευνητές, με επικεφαλής τον δρα Καμίλο Μόρα του αμερικανικού Πανεπιστημίου της Χαβάης, οι οποίοι έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό για θέματα Κλιματικής Αλλαγής «Nature Climate Change», βρήκαν 3.213 δημοσιευμένες εμπειρικές περιπτώσεις που συνδέουν 286 ανθρώπινες λοιμώδεις νόσους με δέκα κλιματικούς κινδύνους, όπως η άνοδος της θερμοκρασίας, οι πλημμύρες και η ξηρασία.

Από αυτές, οι 277 διαπιστώθηκε ότι έχουν επιδεινωθεί από τουλάχιστον έναν κλιματικό κίνδυνο.

Συνολικά, εκτιμήθηκε ότι το 58% των υπαρχουσών μεταδιδόμενων ασθενειών που είναι γνωστό ότι πλήττουν τους ανθρώπους, δηλαδή σχεδόν οι έξι στις δέκα, ήδη έχουν εμφανίσει τάση επιδείνωσης εξαιτίας των κλιματικών κινδύνων.

Εν μέρει, αυτό οφείλεται στο ότι η κλιματική αλλαγή φέρνει – π.χ. μέσω πλημμυρών και καταιγίδων – τους ανθρώπους πιο κοντά στα παθογόνα μικρόβια, διευρύνοντας έτσι συνεχώς την έκταση της Γης όπου τέτοιοι μικροοργανισμοί είναι δυνατό να μεταδώσουν ασθένειες, όπως ο δάγκειος πυρετός, η ελονοσία, ο πυρετός της Λάσα, η νόσος των λεγεωναρίων, η νόσος Lyme κ.ά.

Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ