Ερευνητές του ΙΤΕ στο Ηράκλειο της Κρήτης βρίσκονται ένα βήμα πιο κοντά στην εξιχνίαση της λειτουργίας του εγκεφάλου.

Σε σχετική ανακοίνωση τους τονίζουν πως: «Η αποκρυπτογράφηση των μυστικών του εγκεφάλου έχει χαρακτηριστεί ως ένα από τα σημαντικότερα επιστημονικά ερωτήματα του 21ου αιώνα. Καλύτερη κατανόηση των μηχανισμών που διέπουν τη λειτουργία του εγκεφάλου θα συνδράμει τόσο στην έρευνα για την θεραπεία νευρολογικών παθήσεων, όσο και στο πεδίο της Τεχνητής Νοημοσύνης που πλέον έχει γίνει αναπόσπαστο κομμάτι της ζωής μας».

Οι ερευνητές του ΙΜΒΒ αναπτύσσουν καινοτόμα υπολογιστικά εργαλεία για την εξιχνίαση του ρόλου των δενδριτών στον εγκέφαλο.

Η εργασία αυτή έχει σημαντικές εφαρμογές τόσο στην κατανόηση της λειτουργίας του εγκεφάλου όσο και στο πεδίο της Τεχνητής Νοημοσύνης. Σε πρόσφατη δημοσίευσή της, στο έγκριτο διεθνές επιστημονικό περιοδικό Nature Communications, η επιστημονική ομάδα της Δρ. Παναγιώτας Ποϊράζη, Διευθύντριας Ερευνών στο Ινστιτούτο Μοριακής Βιολογίας και Βιοτεχνολογίας (ΙΜΒΒ) του Ιδρύματος Τεχνολογίας και Έρευνας (ΙΤΕ), παρουσιάζει ένα νέο λογισμικό που υποστηρίζει την έρευνα σχετικά με τον ρόλο των δενδριτών στη λειτουργία του εγκεφάλου.

Εξηγώντας για την έρευνα τους, γνωστοποιούν πως, οι δενδρίτες είναι πολύπλοκες νευρωνικές δομές του εγκεφάλου, με βασικό ρόλο στην επεξεργασία των πληροφοριών.

Οι δενδρίτες αποτελούν διακλαδισμένες προεκτάσεις των νευρικών κυττάρων που μορφολογικά μοιάζουν με τα κλαδιά ενός δέντρου (εκεί οφείλουν και το όνομα τους). Η βασική τους λειτουργία είναι να υποδέχονται τις πληροφορίες που καταφθάνουν από άλλους νευρώνες (με την μορφή ηλεκτρικών ή χημικών σημάτων) και να τις μεταβιβάζουν στο κυρίως σώμα του κυττάρου.

Για δεκαετίες ολόκληρες από την ανακάλυψη τους, ο ρόλος τους στην επεξεργασία της πληροφορίας παρέμενε άγνωστος λόγω τεχνολογικών περιορισμών. Πρόσφατες μελέτες όμως, φανερώνουν πως οι δενδρίτες διαθέτουν μια πληθώρα μηχανισμών που τους επιτρέπουν να κάνουν σύνθετους μαθηματικούς υπολογισμούς ανεξάρτητα από τον κυρίως νευρώνα.

Παράλληλα, οι δενδρίτες είναι εξίσου σημαντικοί για την πλαστικότητα του νευρικού συστήματος, δηλαδή την ικανότητα του εγκεφάλου να αλλάζει και να προσαρμόζεται στο περιβάλλον του.

Η διαδικασία αυτή έχει κυρίαρχο ρόλο σε πολύπλοκες διαδικασίες, όπως η μνήμη, η μάθηση και η λήψη αποφάσεων.

Όπως αναφέρεται στην ανακοίνωση των ερευνητών επιστημόνων του ΙΤΕ, «Στις μέρες μας, αν και έχουμε κατανοήσει σε μεγάλο βαθμό τη συνεισφορά των δενδριτών στη συμπεριφορά ενός νευρώνα, o ρόλος τους σε επίπεδο δικτύων ή ολόκληρων εγκεφαλικών περιοχών παραμένει ανεξερεύνητος. Μικρός αριθμός μελετών συσχετίζει την πολυπλοκότητα των δενδριτών με διάφορους γνωσιακούς δείκτες, ενώ είναι γνωστό πως οι δενδρίτες ατροφούν κατά το γήρας ή σε νευροεκφυλιστικές παθήσεις όπως το Alzheimer.

Επιπρόσθετα, έρευνα πάνω στην Τεχνητή Νοημοσύνη έχει ήδη επωφεληθεί από τη χρήση δενδριτικών μηχανισμών ως πηγή έμπνευσης για την ανάπτυξη νέων βελτιωμένων και πιο αποδοτικών αλγορίθμων.

Τα ανοιχτά ερωτήματα όμως παραμένουν πολλά και η ομάδα της Δρ. Ποϊράζη ευελπιστεί πως με τα εργαλεία που αναπτύσσει θα διευκολύνει το έργο της επιστημονικής κοινότητας στην κατανόηση του ρόλου των δενδριτών στην λειτουργία του εγκεφάλου. Η παρούσα μελέτη παρουσιάζει ένα νέο λογισμικό που επιτρέπει την ενσωμάτωση σημαντικών δενδριτικών μηχανισμών σε μοντέλα νευρωνικών δικτύων μεγάλης κλίμακας.

Το συγκεκριμένο λογισμικό επιτρέπει ακόμη και σε νέους χρήστες να αναπτύσσουν νευρωνικά μοντέλα με δενδρίτες απλά και αποτελεσματικά, ελαχιστοποιώντας έτσι την υπολογιστική τους πολυπλοκότητα. Τέτοια υπολογιστικά μοντέλα συμβάλλουν στη διαλεύκανση του ρόλου των δενδριτών σε σύνθετες εγκεφαλικές λειτουργίες, ενώ παράλληλα διευκολύνουν την ενσωμάτωσή τους σε νευρομορφικές συσκευές, ένα είδος αρχιτεκτονικής Τεχνητής Νοημοσύνης εμπνευσμένης από τον εγκέφαλο».

Της προσπάθειας αυτής ηγήθηκε ο Μιχάλης Πάγκαλος, υποψήφιος διδάκτωρ του τμήματος Βιολογίας του Πανεπιστημίου Κρήτης, σε συνεργασία με τον Δρ. Σπύρο Χαυλή, μεταδιδακτορικό ερευνητή στο ΙΜΒΒ, υπό την επίβλεψη της Δρ. Ποϊράζη.

Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ

Οι άνθρωποι με πρώιμη καρδιαγγειακή νόσο είναι πιθανότερο να έχουν νοητικά προβλήματα και μνήμης, καθώς επίσης γενικότερα χειρότερη υγεία του εγκεφάλου κατά τη μέση ηλικία, δείχνει μια νέα αμερικανική επιστημονική μελέτη.

Οι ερευνητές του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνιας στο Σαν Φρανσίσκο, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό «Neurology» της Αμερικανικής Ακαδημίας Νευρολογίας, ανέλυσαν στοιχεία για 3.146 ανθρώπους ηλικίας 18 έως 30 ετών, οι οποίοι παρακολουθήθηκαν για διάστημα έως 30 ετών.

Στο τέλος της μελέτης η μέση ηλικία τους ήταν τα 55 έτη. Από αυτούς, οι 147 (το 5%) διαγνώστηκαν με πρώιμη καρδιαγγειακή νόσο (στεφανιαία, καρδιακή ανεπάρκεια, νόσο καρωτίδων, περιφερική αρτηριακή νόσο κ.α.) πριν τα 60 τους. Η μέση ηλικία για το πρώτο καρδιαγγειακό επεισόδιο ήταν τα 48 έτη.

Αφού παρακολουθήθηκαν σε βάθος τριών δεκαετιών, οι συμμετέχοντες υποβλήθηκαν σε πέντε γνωστικά τεστ που μέτρησαν τη γενική νοητική ικανότητα τους, την ταχύτητα της σκέψης τους, τη μνήμη τους κ.α.

Διαπιστώθηκε ότι όσοι είχαν διαγνωσθεί με πρώιμη καρδιαγγειακή νόσο, εμφάνισαν χειρότερη επίδοση κατά μέσο όρο και στα πέντε τεστ, σε σύγκριση με όσους δεν είχαν τέτοιο καρδιαγγειακό πρόβλημα σχετικά νωρίς στη ζωή τους.

Η μελέτη βρήκε ότι η πρώιμη καρδιαγγειακή νόσος σχετιζόταν με σχεδόν τριπλάσια πιθανότητα για γρήγορη γνωστική εξασθένηση μέσα στην επόμενη πενταετία, με το 13% των ανθρώπων με πρώιμη καρδιαγγειακή νόσο να βιώνουν ταχύτερη έκπτωση των γνωστικών λειτουργιών τους (πιθανή πρόδρομη κατάσταση της άνοιας), έναντι 5% των ανθρώπων χωρίς πρώιμο καρδιαγγειακό πρόβλημα.

«Οι καρδιαγγειακές νόσοι όπως η καρδιοπάθεια και το εγκεφαλικό έχουν συσχετισθεί με αυξημένο κίνδυνο για γνωστική εξασθένηση και άνοια στους ηλικιωμένους. Όμως μέχρι σήμερα λιγότερα πράγματα ήταν γνωστά για τις συνέπειες του να έχει κανείς καρδιαγγειακή νόσο πριν τα 60 του, όσον αφορά την υγεία του νου και του εγκεφάλου του στην πορεία της ζωής του. Η μελέτη μας βρήκε ότι τα καρδιαγγειακά περιστατικά νωρίτερα στη ζωή σχετίζονται με χειρότερη γνωστική λειτουργία, ταχύτερη γνωστική εξασθένηση και χειρότερη υγεία του εγκεφάλου ήδη από τη μέση ηλικία», ανέφεραν οι ερευνητές.

«Η έρευνα μας δείχνει ότι ακόμη κι ένας 20άρης ή 30άρης βρίσκεται σε κρίσιμη περίοδο για να αρχίσει να προστατεύει την υγεία του εγκεφάλου του μέσω πρόληψης της καρδιαγγειακής νόσου».

«Η πρόληψη αυτή μπορεί να καθυστερήσει την εμφάνιση της γνωστικής εξασθένησης και να συμβάλει σε έναν υγιέστερο εγκέφαλο καθ’ όλη τη ζωή», πρόσθεσαν οι ερευνητές.

Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ

Μηχανικοί και γιατροί στις ΗΠΑ ανέπτυξαν την πρώτη φορετή συσκευή υπερήχων που μπορεί να καταγράψει εν κινήσει σε πραγματικό χρόνο τόσο τη δομή όσο και τη λειτουργία της καρδιάς.

Ο νέος ισχυρός μη επεμβατικός ιατρικός αισθητήρας απεικόνισης της καρδιάς, ο οποίος έχει μέγεθος γραμματοσήμου, μπορεί να φοριέται στο σώμα όλο το 24ωρο και δουλεύει ακόμη και την ώρα που κανείς ασκείται.

Οι ερευνητές του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνιας στο Σαν Ντιέγκο, με επικεφαλής τον καθηγητή νανομηχανικής Σενγκ Σου, οι οποίοι έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό «Nature», δήλωσαν ότι στόχος είναι να γίνουν οι υπέρηχοι για την καρδιά πιο εύκολοι.

Σήμερα τα υπερηχοκαρδιογραφήματα (τρίπλεξ καρδιάς) απαιτούν ογκώδεις συσκευές και εξειδικευμένο προσωπικό.

«Η νέα τεχνολογία επιτρέπει στον καθένα να κάνει υπερηχογράφημα εν κινήσει», δήλωσε ο Σου.

Η απεικόνιση της καρδιάς αποτελεί σημαντικό κλινικό εργαλείο για τον εντοπισμό πιθανών προβλημάτων.

Χάρη στους ειδικούς αλγόριθμους τεχνητής νοημοσύνης (βαθιάς μάθησης) που διαθέτει, η νέα συσκευή είναι ικανή να μετράει πόσο αίμα αντλεί η καρδιά, κάτι σημαντικό δεδομένου ότι η μη άντληση επαρκούς αίματος βρίσκεται στη ρίζα πολλών καρδιαγγειακών ασθενειών.

Το νέο εύκαμπτο ηλεκτρονικό «τσιρότο» – με διαστάσεις 2,2Χ1,9Χ0,09 εκατοστών – που προσαρμόζεται εύκολα στο δέρμα, χρησιμοποιεί υπερήχους για να απεικονίζει συνεχώς τους τέσσερις θαλάμους της καρδιάς υπό διαφορετικές γωνίες και μετά αναλύει τις εικόνες σε πραγματικό χρόνο χρησιμοποιώντας τεχνητή νοημοσύνη.

Η συσκευή είναι ασφαλής και οι εικόνες της είναι υψηλής ανάλυσης, ενώ δεν εκθέτει τον άνθρωπο σε ακτινοβολίες. Μπορεί να προσαρτηθεί στο στήθος πριν, στη διάρκεια και μετά την άσκηση ή άλλη δραστηριότητα.

Οι καρδιοπάθειες αποτελούν βασική αιτία θανάτου των ηλικιωμένων και σταδιακά γίνονται ολοένα συχνότερες στους νεότερους.

Τα σημάδια των καρδιακών παθήσεων είναι συχνά παροδικά και απρόβλεπτα, κάτι που πολλές φορές καθιστά δύσκολη τη διάγνωση. Γι’ αυτό υπάρχει ανάγκη για πιο εξελιγμένες, μη επεμβατικές, φθηνές και σε συνεχή βάση μεθόδους παρακολούθησης της καρδιάς, κάτι που επιτρέπει η φορετή (wearable) τεχνολογία.

Προς το παρόν, το «έξυπνο» επίθεμα υπερήχων συνδέεται μέσω καλωδίου με υπολογιστή όπου «κατεβάζει» αυτόματα τα δεδομένα που έχει συλλέξει από την καρδιά. Ήδη οι ερευνητές έχουν δημιουργήσει ένα ασύρματο κύκλωμα για το «τσιρότο», που θα σύντομα θα ενσωματωθεί σε αυτό.

Παράλληλα, έχουν δημιουργήσει τη νεοφυή εταιρεία-τεχνοβλαστό Softsonics για να αξιοποιήσουν εμπορικά τη συσκευή τους.

Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ

Ήταν το έτος 1938 όταν μια ομάδα ερευνητών του Χάρβαρντ ξεκίνησε μια μελέτη για να απαντήσει σε ένα ερώτημα: Τι κάνει τους ανθρώπους ευτυχισμένους;

Στο μικροσκόπιο των ερευνητών μπήκαν αρχικά 724 άτομα – ήταν αγόρια από μη προνομιούχες οικογένειες της Βοστώνης και φοιτητές του ιδρύματος.

Στη συνέχεια προστέθηκαν οι σύζυγοί τους, κατόπιν τα παιδιά τους, μετά τα εγγόνια τους. Οι ερευνητές του Χάρβαρντ ενσωμάτωσαν τελικά στη μελέτη τους 1300 απογόνους που προέρχονταν από την αρχική ομάδα.

Ανά τακτά διαστήματα, συγκέντρωναν πληροφορίες για τους συμμετέχοντες που ξεκινούσε από την οικονομική τους κατάσταση και την επαγγελματική τους ανέλιξη για να φτάσει έως την υγεία τους.

Ήταν άνθρωποι που παντρεύονταν και χώριζαν, γνώριζαν επιτυχίες και αποτυχίες, γίνονταν γονείς ή έμεναν άκληροι, αποκτούσαν πλούτο ή ζούσαν σε συνθήκες οικονομικής στενότητας.

Στη μακροβιότερη μελέτη στην ιστορία, το συμπέρασμα στο τέλος ήταν ένα: Το «κλειδί» της ανθρώπινης ευτυχίας είναι οι καλές διαπροσωπικές σχέσεις. Πώς όμως καλλιεργούνται οι καλές σχέσεις;

Στο ερώτημα επιχειρούν να απαντήσουν οι σημερινοί επικεφαλής της μελέτης του Χάρβαρντ ξεκινώντας από μια παραδοχή: Όπως σημειώνουν στην επιθεώρηση The Atlantic οι Ρόμπερτ Ουόλντιντζερ και Μαρκ Σουλτς, οι προσωπικές μας σχέσεις δεν είναι πάντοτε η πρώτη μας προτεραιότητα.

Στις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής, για παράδειγμα, ο μέσος Αμερικανός αφιέρωσε το 2018 συνολικά 11 ώρες την ημέρα σε μοναχικές δραστηριότητες. Σε ένα διάστημα 29 ετών, οι 58 ημέρες που πέρασε κανείς με έναν φίλο του είναι χωρίς αμφιβολία μια ασήμαντη υποδιαίρεση σε σχέση με τις 4.851 ημέρες που αφιέρωσε στην τηλεόραση ή το διαδίκτυο.

Οι ίδιοι σημειώνουν πως δεν είναι απαραίτητη η συνδρομή της επιστήμης ή ανάλυση κάποιων ευρημάτων για να αναγνωρίσει κανείς πώς επιδρούν οι σχέσεις στην ψυχολογία μας. Αρκεί να ανακαλέσει στη μνήμη του το συναίσθημα της αναζωογόνησης που τον καταλαμβάνει έπειτα από μια καλή συζήτηση ή την ένταση που νιώθει έπειτα από έναν καβγά.

Κάτω από αυτό το πρίσμα, οι υγιείς και ολοκληρωμένες σχέσεις προσφέρουν ένα είδος ευεξίας – ή κοινωνικού fitness.

Και όπως συμβαίνει και με την φυσική ευεξία, τη γνωστή «φόρμα», έτσι και στην περίπτωση της κοινωνικής χρειάζεται άσκηση για να διατηρηθεί σε καλά επίπεδα.

Τι είδους άσκηση μπορεί να είναι αυτή όμως; Οι ειδικοί λένε πως τα ερωτηματολόγια που καλούνται να συμπληρώσουν οι συμμετέχοντες στην έρευνα δίνουν μια απάντηση. Εκεί, τα 1300 άτομα του δείγματος καλούνται να σκεφτούν γύρω από τον εαυτό τους και τους ανθρώπους που αγαπούν. Και για κάποιους από αυτούς, όπως διαπιστώνεται, αυτός ο αναστοχασμός λειτουργεί ευεργετικά.

Είναι μια πρακτική που μπορεί να βοηθήσει τον καθένα. Αυτό όμως δεν σημαίνει πως είναι απλή και εύκολη. Οι δυο ερευνητές παραδέχονται πως κάποιοι συμμετέχοντες εμφανίζονται επιφυλακτικοί, άλλοι διατηρούν ζωηρές αμφιβολίες, αφήνοντας ολόκληρες σελίδες του ερωτηματολογίου κενές, κάποιος έγραψε στο περιθώριο «μα τι ερωτήσεις είναι αυτές!».

Ο στοχασμός γύρω από την πορεία και τις δυσκολίες της ζωής δεν είναι μια απλή υπόθεση. Η σημασία του κοινωνικού fitness όμως είναι τεράστια εάν αναλογιστεί κανείς πως η μοναξιά, μια συνθήκη με αρνητικές επιπτώσεις στην υγεία, τείνει να λάβει επιδημικές διαστάσεις.

Σε έρευνα που πραγματοποιήθηκε πρόσφατα σε δείγμα 55.000 ατόμων απ’ όλο τον κόσμο μέσω του διαδικτύου, ένα στα τρία άτομα όλων των ηλικιών δήλωσαν πως αισθάνονται μόνα.

Ανάμεσά τους, η ηλικιακή ομάδα που βίωνε πιο έντονα αυτό το συναίσθημα ήταν αυτή των 16-24 ετών, ενώ από αυτούς το 40% ανέφερε πως αισθάνονταν μόνοι «συχνά» και «πολύ συχνά».

Έρευνα του 2020 έδειξε ακόμη πως το 32% των ενήλικων στην Ιαπωνία ανέμεναν να βιώσουν μοναξιά στη διάρκεια του έτους, ενώ σε έρευνα στις ΗΠΑ το 2019 τρεις στους τέσσερις είπαν πως είχαν βιώσει από ήπια έως και υψηλά επίπεδα μοναξιάς.

Καθώς διαπιστώθηκαν ανάλογα ευρήματα στη Βρετανία, η κυβέρνηση της χώρας αποφάσισε να θεσπίσει ένα υπουργείο για τη Μοναξιά. Για τους ειδικούς, ωστόσο, η αντιμετώπιση της επιδημίας δεν είναι εύκολη υπόθεση αφού η μοναξιά είναι μια υποκειμενική εμπειρία: άνθρωποι αισθάνονται μόνοι αν και έχουν οικογένεια ή φίλους, ενώ άλλοι μπορεί να έχουν ελάχιστες επαφές αλλά να μην βιώνουν αρνητικά συναισθήματα.

Αυτό σημαίνει πως οι αντικειμενικές συνθήκες της ζωής ενός ατόμου δεν είναι αρκετές για να εξηγήσουν γιατί κάποιος αισθάνεται μόνος.

Φαίνεται τελικά πως το συναίσθημα καθορίζεται από τη διαφορά ανάμεσα στο είδος των κοινωνικών επαφών που διατηρεί κάποιος και αυτό που επιθυμεί στην πραγματικότητα να έχει.

Όπως σημειώνουν οι Ουόλντιντζερ και Σουλτς και στο νέο τους βιβλίο «The Good Life: Lessons From the World’s Longest Scientific Study of Happiness», η συνθήκη αυτή υπογραμμίζει τη σημασία της ποιότητας των διαπροσωπικών σχέσεων.

Η παραμέλησή τους, επισημαίνουν, συνιστά κίνδυνο για εμάς τους ίδιους. Όχι μόνο πρέπει αλλά και μπορεί να επενδύει κανείς στην κοινωνική ευεξία κάθε μέρα, κάθε εβδομάδα της ζωής του. Θέτοντας ασφαλώς τις διαπροσωπικές του σχέσεις σε πρώτη προτεραιότητα.

Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ

Καθώς ο γηραιότερος άνθρωπος στον κόσμο, η Γαλλίδα μοναχή αδελφή Αντρέ, πέθανε την περασμένη εβδομάδα σε ηλικία 118 ετών, το θέμα της ανθρώπινης μακροβιότητας συνεχίζει να διχάζει τους ερευνητές: η ύπαρξή μας είναι βιολογικά περιορισμένη ή μπορεί να αυξάνεται επ’ αόριστον;

Στο τέλος του 18ου αιώνα, ο (Georges-Louis Leclerc, Comte de) Buffon έκανε την εκτίμηση ότι ένας άνθρωπος με καλή υγεία, που δεν έχει πάθει ατύχημα ούτε πάσχει από κάποια νόσο μπορεί να ζήσει μέχρι τα 100 χρόνια κατά το μέγιστον.

Οι 100ετείς ήταν στην εποχή του πολύ σπάνιες περιπτώσεις. Όμως, με την βελτίωση των συνθηκών ζωής και την πρόοδο της Ιατρικής, οι υποθέσεις για τα χρονικά όρια της ανθρώπινης ζωής άλλαξαν σταδιακά.

Το 1995, καταγράφηκε νέο ρεκόρ, όταν η Γαλλίδα Ζαν Καλμάν γιόρτασε τα 120ά της γενέθλια. Πέθανε το 1997 σε ηλικία 122 ετών και παραμένει μέχρι σήμερα ο άνθρωπος, με πιστοποιημένη χρονολογία γεννήσεως, που έζησε περισσότερο στην ιστορία της ανθρωπότητας.

Γενικότερα, από το 1950, ο αριθμός των Γάλλων ηλικίας 100 ετών και άνω διπλασιαζόταν κάθε δέκα χρόνια για να φθάσει στους 27.500 στο τέλος του 2021, σύμφωνα με τον Εθνικό Ινστιτούτο Δημογραφικών Μελετών (Ined).

Και μέχρι το 2060 μπορεί να επταπλασιασθούν. Παράλληλα, από την δεκαετία 1980, έχει εμφανισθεί η ομάδα των άνω των 110 ετών, που θέτει και πάλι το ζήτημα του ορίου της ανθρώπινης μακροβιότητας.

Οι ερευνητές είναι διχασμένοι. Από την μία πλευρά υπάρχουν εκείνοι που υπερασπίζονται την ιδέα ότι η ζωή ορίζεται από βιολογικούς περιορισμούς.

Σε άρθρο που δημοσιεύθηκε στην επιθεώρηση Nature το 2016, οι γενετιστές έδειξαν ότι δεν έχει υπάρξει αύξηση της ανθρώπινης μακροβιότητας από το τέλος της δεκαετίας του 1990.

Στηριζόμενοι σε δημογραφικά στοιχεία, ανακάλυψαν ότι από τον θάνατο της Ζαν Καλμάν, η μέγιστη διάρκεια ζωής των ανθρώπων έχει μειωθεί, παρά το γεγονός ότι υπάρχουν όλο και περισσότεροι υπέργηροι άνθρωποι στον κόσμο.

«Συμπεραίνουν ότι η διάρκεια της ανθρώπινης ζωής έχει ένα φυσικό όριο και ότι το όριο της μακροβιότητας τοποθετείται γύρω στα 115 έτη», δηλώνει ο δημογράφος και ειδικός σε θέματα μακροβιότητας Jean-Marie Robine.

«Γενετικές τροποποιήσεις»

«Ομως η υπόθεση αμφισβητείται εν μέρει από μεγάλο αριθμό δημογράφων», συνεχίζει.

Ετσι, μελέτη που δημοσιεύθηκε το 2018 στην επιθεώρηση Science υποστηρίζει ότι το ποσοστό της θνητότητας αυξάνεται με την ηλικία, αλλά επιβραδύνεται μετά τα 85 έτη και φτάνει μέχρι το 50% έως 60% ετησίως περί τα 107 έτη.

«Με την θεωρία αυτή, αν έχουμε 12 ανθρώπους ηλικίας 110 ετών, θα επιβιώσουν 6 στα 111 χρόνια, 3 στα 112 κοκ…», συνοψίζει ο Jean-Marie Robine. «Αλλά επί εκατό 100ετών, θα υπάρχουν 50 111 ετών, 25 112 ετών κοκ…», λέει ο ερευνητής. «Χάρη σε μία αυξητική τάση, δεν υπάρχουν προσδιορισμένα όρια μακροβιότητας».

Σύμφωνα με γαλλική μελέτη που θα δημοσιευθεί το 2023, η δημογραφική ομάδα του Inserm αποδεικνύει ωστόσο ότι η θνητότητα συνεχίζει να αυξάνεται μετά τα 105 χρόνια.

Αυτό είναι επιχείρημα υπέρ της ύπαρξης βιολογικού ορίου στην μακροβιότητα; Ο Jean-Marie Robine είναι επιφυλακτικός.

«Θα συνεχίσουμε να ανακαλύπτουμε στοιχεία, όπως γινόταν πάντα, και σιγά σιγά να βελτιώνουμε την κατάσταση της υγείας των υπερηλίκων», λέει.

Πολλοί ερευνητές μαζί του προτιμούν να παραμείνουν επιφυλακτικοί: «δεν υπάρχει προς το παρόν οριστική απάντηση», λέει η France Meslé, διευθύντρια ερευνών στο Ined. «Ακόμη και αν βαίνουν αυξανόμενοι, οι άνθρωποι που φθάνουν σε πολύ μεγάλη ηλικία είναι ακόμη πολύ περιορισμένοι αριθμητικά και εξακολουθούμε να μην μπορούμε να κάνουμε σημαντικές στατιστικές εκτιμήσεις».

Συνοπτικά, πρέπει να περιμένουμε να έχουμε ικανό αριθμό ανθρώπων άνω των 110 ετών για να μπορούμε να βγάλουμε αξιόπιστα αποτελέσματα.

Ορισμένοι ειδικοί, επίσης, όπως ο γηρίατρος Eric Boulanger, δεν αποκλείουν την είσοδο στο παιγνίδι και άλλων παραγόντων τα επόμενα χρόνια. Ο ειδικός δηλώνει ότι «γενετικές τροποποιήσεις» θα μπορούσαν, για παράδειγμα, να μεταθέσουν την ηλικία του θανάτου, σε ορισμένες περιπτώσεις, στα 140 ή στα 150 χρόνια.

Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ – AFP

Μια νέα μεγάλη αμερικανική επιστημονική έρευνα βρήκε πολυάριθμες συσχετίσεις ανάμεσα στις λοιμώξεις από κοινούς ιούς όπως της γρίπης ή του έρπη και σε τουλάχιστον έξι νευροεκφυλιστικές παθήσεις: Αλτσχάιμερ, Πάρκινσον, Πλάγια Μυατροφική Σκλήρυνση, πολλαπλή σκλήρυνση, άνοια και αγγειακή άνοια.

Η έρευνα επιβεβαιώνει και επεκτείνει ευρήματα προηγούμενων μελετών που είχαν συνδέσει επί μέρους ιούς με συγκεκριμένες νόσους, δίνοντας πλέον μια πιο ολοκληρωμένη εικόνα.

Όμως άλλοι επιστήμονες επεσήμαναν ότι η νέα μελέτη, που βασίζεται σε ηλεκτρονικά ιατρικά αρχεία και όχι σε ανάλυση βιολογικών δειγμάτων, καταγράφει απλώς συσχετίσεις και δεν αποδεικνύει μια σαφή σχέση αιτίας – αποτελέσματος, ότι δηλαδή οι ιοί όντως ενοχοποιούνται για τις νευρολογικές βλάβες στον εγκέφαλο.

Ανάμεσα στις συσχετίσεις που έχουν βρεθεί, είναι μεταξύ του ιού του έρπη και της νόσου Αλτσχάιμερ, μεταξύ του ιού της γρίπης και της νόσου Πάρκινσον, μεταξύ του ιού των ανθρωπίνων θηλωμάτων HPV και της άνοιας, μεταξύ του ιού Επστάιν-Μπαρ και της πολλαπλής σκλήρυνσης κ.α.

Η γρίπη που οδηγεί σε πνευμονία, συνδέεται επίσης συχνά με όλες τις νευροεκφυλιστικές παθήσεις πλην της πολλαπλής σκλήρυνσης.

Από όλες τις νευρολογικές παθήσεις, η άνοια είναι αυτή που βρέθηκε να σχετίζεται συχνότερα με ιογενείς λοιμώξεις, μεταξύ άλλων με γρίπη (με ή χωρίς πνευμονία) και με εγκεφαλίτιδα.

Η ισχυρότερη συσχέτιση – αύξηση κινδύνου κατά 31 φορές – εντοπίσθηκε ανάμεσα στη νόσο Αλτσχάιμερ και στην ιογενή εγκεφαλίτιδα.

Η νέα μελέτη, που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό νευρολογίας “Neuron”, σύμφωνα με το “Science”, βασίστηκε σε ιατρικά αρχεία από τη Βρετανία και τη Φινλανδία, αναλύοντας στοιχεία για περίπου 132.000 ανθρώπους, που είχαν κάποια νευρολογική πάθηση και παράλληλα εξετάστηκαν αν είχαν κάποια ιογενή λοίμωξη.

Το συμπέρασμα ήταν ότι οι άνθρωποι με νευροεκφυλιστική πάθηση είχαν μεγαλύτερη πιθανότητα να έχουν τώρα ή στο παρελθόν κάποια ιογενή λοίμωξη, σε σχέση με τους ανθρώπους χωρίς νευρολογική νόσο.

Καμία ιογενής λοίμωξη δεν βρέθηκε να σχετίζεται θετικά (προστατευτικά) με κάποια νευροεκφυλιστική πάθηση.

Από την άλλη, οι επιστήμονες επεσήμαναν ότι μπορεί να μην φταίνε οι ιοί, αλλά να υπάρχουν γενετικοί παράγοντες που καθιστούν μερικούς ανθρώπους πιο ευάλωτους τόσο στις ιογενείς λοιμώξεις όσο και στις νευρολογικές παθήσεις. Επίσης διάφοροι περιβαλλοντικοί παράγοντες μπορεί να εμπλέκονται στην πρόκληση των νευροεκφυλιστικών παθήσεων.

“Πρέπει να γίνει ακόμη πολλή δουλειά για να προσπαθήσουμε να συνδέσουμε άμεσα την έκθεση στους ιούς με τον κίνδυνο νευροεκφυλιστικών ασθενειών”, παραδέχθηκε ο βασικός ερευνητής δρ. ‘Αντριου Σίνγκλετον του Κέντρου Αλτσχάιμερ και Σχετιζόμενων Ανοιών των Εθνικών Ινστιτούτων Υγείας των ΗΠΑ.

Η γενετική επιδημιολόγος Κορνίλια βαν Ντούιν του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης ανέφερε ότι το γεγονός πως η αύξηση κινδύνου για νευροεκφυλιστική πάθηση κορυφώνεται μόνο έναν χρόνο μετά την ιογενή λοίμωξη και στη συνέχεια μειώνεται, αποτελεί αντένδειξη ότι φταίνε οι ίδιοι οι ιοί, με δεδομένο ότι γενικά οι νευροεκφυλιστικές παθήσεις χρειάζονται χρόνια ή και δεκαετίες για να εμφανισθούν, οπότε θα περίμενε κανείς ο κίνδυνος από τους ιούς να ήταν μεγαλύτερος μετά από 10 ή 15 χρόνια.

Έτσι, όπως είπε, πιθανώς μια ιογενής λοίμωξη δεν προκαλεί τη νευροεκφυλιστική πάθηση, αλλά αποτελεί μάλλον υποπροϊόν της, αν π.χ. σκεφτεί κανείς ότι τα χρόνια που προηγούνται μιας διάγνωσης άνοιας, ο ασθενής εμφανίζει μεγάλη μεταβολική και ανοσολογική διαταραχή.

Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ