Η ημικρανία επηρεάζει δραματικά την ποιότητα ζωής των ασθενών σε οικογενειακό, κοινωνικό και επαγγελματικό επίπεδο, ωστόσο οι επιπτώσεις της ασθένειας συχνά δεν γίνονται κατανοητές από το περιβάλλον των ασθενών.

Αυτό αναδεικνύει πανελλαδική έρευνα που διεξήγε πρόσφατα ο Σύλλογος Ασθενών με Ημικρανία και Κεφαλαλγία Ελλάδας και θα παρουσιάσει σε σχετική εκδήλωση.

Η έρευνα διεξήχθη τον Ιούνιο του 2023 υπό τη μορφή διαδικτυακού ερωτηματολογίου σε περισσότερους από 2.500 συμμετέχοντες σε όλη την Ελλάδα, στη συντριπτική τους πλειοψηφία γυναίκες.

Το 74% είναι ηλικίας 36-55 ετών, βρίσκονται δηλαδή στην πλέον παραγωγική ηλικία τους.

Όπως προκύπτει από την έρευνα, το 79,1% των συμμετεχόντων υποφέρει από ημικρανία περισσότερα από δέκα χρόνια. Τρεις στους τέσσερις έχουν πάνω από πέντε ημέρες ημικρανία το μήνα, ενώ το 24,6% των συμμετεχόντων βιώνει 15-31 κρίσεις ημικρανίας το μήνα, δηλαδή ανήκει στο φάσμα της χρόνιας ημικρανίας.

Το 42% δήλωσε ότι έχει χρειαστεί να επισκεφθεί νοσοκομείο λόγω σοβαρής κρίσης ημικρανίας και 12% από αυτούς έχει νοσηλευθεί.

Η έρευνα αναδεικνύει τις επιπτώσεις της ημικρανίας στην καθημερινότητα των ασθενών. Οι συμμετέχοντες δήλωσαν στη συντριπτική πλειοψηφία τους ότι η ημικρανία επηρεάζει αρκετά ή πάρα πολύ την καθημερινότητά τους.

«Στην έρευνα αποτυπώνεται ότι η ημικρανία δεν είναι ένας απλός πονοκέφαλος, αλλά μια πάθηση που μπορεί να επηρεάσει πολύ σημαντικά τη ζωή πολλών ασθενών», εξηγεί στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο νευρολόγος Μιχάλης Βικελής, ο οποίος είχε την επιστημονική επιμέλεια της έρευνας, μαζί με τον νευρολόγο Μανώλη Δερμιτζάκη.

Περίπου το 83% των συμμετεχόντων χάνει πάνω από μία ημέρα τον μήνα από οικογενειακές υποχρεώσεις, ενώ το 9% εξ αυτών χάνει πάνω από δέκα ημέρες τον μήνα. Αν και στον τομέα της εργασίας τα ποσοστά είναι μικρότερα (το 54% χάνει μία ή περισσότερες ημέρες δουλειάς και το 6,9% χάνει περισσότερες από πέντε ημέρες κάθε μήνα), ωστόσο πάνω από το 90% των συμμετεχόντων αναφέρει μειωμένη συγκέντρωση και απόδοση στην εργασία για μία ή περισσότερες κάθε μήνα.

Χαρακτηριστικό είναι, επίσης, το γεγονός ότι το 26,6% δήλωσε ότι εξαιτίας της ημικρανίας άλλαξε αντικείμενο εργασίας, μείωσε τις ώρες εργασίας, πήρε μακροχρόνια άδεια ή έχασε τη δουλειά του.

Ο κ. Βικελής υπενθυμίζει ότι «η κρίση ημικρανίας δεν είναι κάτι που συμβαίνει μια φορά το χρόνο. Είναι μια επαναλαμβανόμενη κατάσταση που δημιουργεί πρόβλημα στους ίδιους τους ανθρώπους και τον περίγυρό τους» και προσθέτει ότι «το κόστος για το κράτος είναι πραγματικά τεράστιο. Σε υπολογισμό που είχε γίνει σε ευρωπαϊκό επίπεδο φαινόταν ότι η ημικρανία είναι από τις πιο κοστοβόρες παθήσεις συνολικά, με το κόστος να αφορά κυρίως σε απώλεια παραγωγικότητας ή χαμένες ημέρες εργασίας».

Αν και οι επιπτώσεις της ημικρανίας στη ζωή των ασθενών είναι τόσο μεγάλες, εννιά στους δέκα συμμετέχοντες πιστεύουν ότι το ευρύ κοινό δεν γνωρίζει/κατανοεί καλά ή δεν γνωρίζει καθόλου τι είναι οι ημικρανίες ως ασθένεια.

Το 75% δηλώνει ότι τα μέλη της οικογένειάς του δεν κατανοούν το πρόβλημα, τους κοιτούν καχύποπτα ή λένε συχνά τη φράση «Πάλι πονάς;». Επίσης, το 74% αναφέρει πως το επαγγελματικό του περιβάλλον δεν κατανοεί το μέγεθος του προβλήματος, ενώ το 10% δεν έχει αναφέρει στο χώρο εργασίας του πως πάσχει από ημικρανίες. Μάλιστα, ένας στους πέντε αισθάνεται άβολα να πει σε διευθυντή ή προϊστάμενο ότι πάσχει από ημικρανίες και το 43% εκτιμά ότι η πάθηση επηρεάζει μερικές φορές, συχνά ή πάντα τον τρόπο με τον οποίο αξιολογείται από τον προϊστάμενο.

Οι διαθέσιμες θεραπείες

Επτά στους δέκα συμμετέχοντες στην έρευνα δηλώνουν ότι ενημερώνονται από τον γιατρό, αν και δύο στους δέκα δεν έχουν επισκεφθεί γιατρό τον τελευταίο χρόνο. Στην κατεύθυνση της συχνότερης ενημέρωσης από τον γιατρό, πάντως, έχουν βοηθήσει τα μονοκλωνικά αντισώματα, τα οποία έχουν ενταχθεί στη θετική λίστα θεραπειών που αποζημιώνονται από τον ΕΟΠΥΥ τα τελευταία δύο χρόνια.

«Τα μονοκλωνικά έδωσαν μια μεγάλη περαιτέρω δυνατότητα στις υπάρχουσες λύσεις για τις ημικρανίες. Πέρα από το ότι είναι μια θεραπεία με πολύ καλό αποτέλεσμα και ελάχιστες παρενέργειες, είναι και μια αφορμή για πολλούς ασθενείς που δεν είχαν επισκεφθεί το γιατρό τα τελευταία χρόνια, να ξαναπάνε στα ιατρεία κεφαλαλγίας για να ενημερωθούν. Ακόμα και να μην πληρούν τις προϋποθέσεις για χορήγησή τους από τον ΕΟΠΥΥ, είναι και πάλι κερδισμένοι γιατί έχουμε και άλλες θεραπευτικές λύσεις», εξηγεί ο κ. Βικελής και στέλνει το μήνυμα ότι «η ημικρανία είναι μια πάθηση για την οποία έχουμε πολλά εφόδια για να την αντιμετωπίσουμε».

Ανοιχτή ενημερωτική εκδήλωση για την ημικρανία με παρουσίαση της έρευνας θα γίνει την Παρασκευή 6 Οκτωβρίου, στις 6 μ.μ., στο Πνευματικό Κέντρου του δήμου Αθηναίων (Ακαδημίας 50, Αθήνα).

Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ

Η έκθεση στην ατμοσφαιρική ρύπανση μπορεί να συνδέεται με αυξημένο κίνδυνο εγκεφαλικού επεισοδίου μέσα στις επόμενες πέντε ημέρες, σύμφωνα με έρευνα που δημοσιεύθηκε στο ηλεκτρονικό τεύχος του περιοδικού της Αμερικανικής Ακαδημίας Νευρολογίας «Neurology».

Η μετα-ανάλυση περιελάμβανε την ανασκόπηση 110 μελετών που αφορούσαν σε περισσότερες από 18 εκατομμύρια περιπτώσεις εγκεφαλικού επεισοδίου. Οι ερευνητές εξέτασαν τις επιπτώσεις από ρύπους, όπως το διοξείδιο του αζώτου, το μονοξείδιο του άνθρακα και το διοξείδιο του θείου.

Επίσης, εξέτασαν διάφορα μεγέθη αιωρούμενων σωματιδίων, που προέρχονται από τη βιομηχανική ρύπανση (PM1), τις εξατμίσεις των αυτοκινήτων, την καύση καυσίμων από σταθμούς παραγωγής ενέργειας και τις πυρκαγιές δασών και χόρτων (PM2,5), όπως και τη σκόνη από δρόμους και εργοτάξια (PM10).

Τα άτομα που εκτέθηκαν σε υψηλότερη συγκέντρωση διαφόρων τύπων ατμοσφαιρικής ρύπανσης είχαν αυξημένο κίνδυνο εγκεφαλικού επεισοδίου.

Οι υψηλότερες συγκεντρώσεις διοξειδίου του αζώτου συνδέονταν με 28% αυξημένο κίνδυνο εγκεφαλικού επεισοδίου, τα υψηλότερα επίπεδα όζοντος με 5% αύξηση, το μονοξείδιο του άνθρακα με 26% αύξηση και το διοξείδιο του θείου με 15% αύξηση.

Η υψηλότερη συγκέντρωση σωματιδίων PM1 συνδέθηκε με 9% αυξημένο κίνδυνο εγκεφαλικού επεισοδίου, τα PM2,5 με 15% αυξημένο κίνδυνο και τα PM10 με 14%.

«Υπάρχει ισχυρή και σημαντική συσχέτιση μεταξύ της ατμοσφαιρικής ρύπανσης και της εμφάνισης εγκεφαλικού επεισοδίου, καθώς και του θανάτου από εγκεφαλικό επεισόδιο εντός πέντε ημερών από την έκθεση», εξηγεί ο συγγραφέας της μελέτης, Αχμάντ Τουμπάσι από το Πανεπιστήμιο της Ιορδανίας στο Αμμάν.

«Αυτό υπογραμμίζει τη σημασία των παγκόσμιων προσπαθειών να δημιουργήσουν πολιτικές που μειώνουν την ατμοσφαιρική ρύπανση. Κάτι τέτοιο μπορεί να μειώσει τον αριθμό των εγκεφαλικών επεισοδίων και τις συνέπειές τους», προσθέτει.

Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ

Στοιχεία για τα εμπόδια που αντιμετωπίζουν οι γυναίκες στην πρόσβασή τους σε προγράμματα καρδιαγγειακής αποκατάστασης παρουσιάζει παγκόσμια μελέτη, που δημοσιεύεται στο περιοδικό «Canadian Journal of Cardiology».

Οι γυναίκες συχνά δεν γνωρίζουν την ύπαρξη των προγραμμάτων αυτών, βρίσκουν το κόστος σημαντικά υψηλό ή θεωρούν την άσκηση κουραστική ή επώδυνη.

Ακόμα και όσες εγγράφονται σε προγράμματα καρδιαγγειακής αποκατάστασης δεν μπορούν να τηρήσουν τις συνεδρίες εξαιτίας παραγόντων όπως οι οικογενειακές υποχρεώσεις ή οι δυσκολίες πρόσβασης και μεταφοράς όταν απαιτείται αυτοπρόσωπη παρουσία.

Η καρδιαγγειακή αποκατάσταση (CR) είναι ένα πρόγραμμα διαχείρισης χρόνιων ασθενειών, όπου οι ασθενείς υποστηρίζονται από μια ομάδα επαγγελματιών υγείας για αρκετούς μήνες μέσω της διαχείρισης ιατρικών παραγόντων κινδύνου, της δομημένης άσκησης, της εκπαίδευσης και της συμβουλευτικής.

Βελτιώνει τα αποτελέσματα της υγείας και μπορεί να μειώσει τα ποσοστά θανάτου και επανανοσηλείας κατά 20%.

Ωστόσο, τα προγράμματα δεν αξιοποιούνται επαρκώς και οι γυναίκες έχουν πολύ λιγότερες πιθανότητες να συμμετάσχουν σε σχέση με τους άνδρες, με αποτέλεσμα να μην αποκομίζουν αυτά τα οφέλη.

Για τη μελέτη, την πρώτη σε παγκόσμιο επίπεδο για τα εμπόδια πρόσβασης σε προγράμματα CR, έγινε διαδικτυακή έρευνα σε περισσότερους από 2.000 ασθενείς από 16 χώρες και από τις έξι περιφέρειες του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας.

Περίπου το 42% των συμμετεχόντων ήταν γυναίκες.

Η συγγραφική ομάδα, μεταξύ των οποίων και η καθηγήτρια Αθλητιατρικής του Τμήματος Επιστήμης Φυσικής Αγωγής και Αθλητισμού του ΑΠΘ, Ευαγγελία Κουίδη, διαπίστωσε ότι οι γυναίκες καρδιοπαθείς έχουν μεγαλύτερο φορτίο εμποδίων στον δυτικό Ειρηνικό και την Αμερική από ό,τι οι άνδρες, ωστόσο άνδρες και γυναίκες έχουν σημαντικά εμπόδια στις περιοχές αυτές.

Τα εμπόδια των γυναικών ήταν μεγαλύτερα στις περιοχές του δυτικού Ειρηνικού και της νοτιοανατολικής Ασίας σε σύγκριση με τις άλλες περιοχές.

Στην Ευρώπη οι γυναίκες ανέφεραν ως κύρια εμπόδια το ότι αντιμετωπίζουν και άλλα προβλήματα υγείας, ότι δυσκολεύονται με την απόσταση προκειμένου να φτάσουν στους χώρους διεξαγωγής των προγραμμάτων ή ότι δεν γνωρίζουν για τα προγράμματα CR.

Στην ανατολική Μεσόγειο τα κυριότερα εμπόδια είναι ότι δεν γνωρίζουν για τα προγράμματα αυτά, ότι δυσκολεύονται με τις αποστάσεις και με το κόστος του προγράμματος.

Συνολικά πάντως εντοπίστηκε ότι και οι γυναίκες και οι άνδρες αντιμετωπίζουν ορισμένα κοινά, αλλά και πολλά διαφορετικά εμπόδια, τα οποία διαφέρουν ανά παγκόσμια περιοχή. Μάλιστα, οι άνδρες στην περιοχή της ανατολικής Μεσογείου ανέφεραν μεγαλύτερα εμπόδια από ό,τι οι γυναίκες.

Τέλος, τα περισσότερα εμπόδια ανέφεραν οι άνεργες γυναίκες σε σχέση με εκείνες που εργάζονταν.

Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ

Η μέτρια έως έντονη σωματική δραστηριότητα κατά τις πρωινές ώρες, από τις 7 έως τις 9 π.μ., φαίνεται ότι είναι η πιο ευνοϊκή για την καταπολέμηση της παχυσαρκίας, σύμφωνα με ανάλυση που δημοσιεύεται στο περιοδικό της Εταιρείας Παχυσαρκίας «Obesity».

Οι ερευνητές επισημαίνουν ότι οι προηγούμενες έρευνες έχουν επικεντρωθεί στη συχνότητα, την ένταση και τη διάρκεια της σωματικής δραστηριότητας, αλλά λίγες έχουν διερευνήσει το ημερήσιο μοτίβο της σωματικής δραστηριότητας που μετράται με επιταχυνσιόμετρο για να ταξινομήσουν την ώρα της ημέρας κατά την οποία γίνεται η ανθρώπινη κίνηση.

Στην παρούσα έρευνα οι επιστήμονες διερεύνησαν κατά πόσον το ημερήσιο μοτίβο της μετρηθείσας με επιταχυνσιόμετρο μέτριας έως έντονης σωματικής δραστηριότητας επηρεάζει τη συσχέτιση μεταξύ της ανθρώπινης κίνησης και της παχυσαρκίας.

Χρησιμοποίησαν δεδομένα από 5.285 συμμετέχοντες και η σωματική δραστηριότητα ταξινομήθηκε σε τρεις κατηγορίες, πρωινή, μεσημεριανή, βραδινή.

Τα αποτελέσματα αποκάλυψαν μια ισχυρή σχέση μεταξύ της δραστηριότητας και της παχυσαρκίας στην πρωινή ομάδα.

Οι συμμετέχοντες στην ομάδα αυτή είχαν χαμηλότερο δείκτη μάζας σώματος και περιφέρεια μέσης από εκείνους στις άλλες ομάδες. Επίσης, είχαν πιο υγιεινή διατροφή και λιγότερη ημερήσια πρόσληψη ενέργειας ανά μονάδα σωματικού βάρους σε σύγκριση με τις άλλες ομάδες.

Συνολικά οι συμμετέχοντες στην πρωινή ομάδα ήταν 10-13 χρόνια μεγαλύτεροι από τις δύο άλλες ομάδες. Επίσης, είχαν το υψηλότερο ποσοστό γυναικών, ήταν στην πλειονότητά τους μη ισπανόφωνοι λευκοί, είχαν κολεγιακή ή ανώτερη εκπαίδευση και δεν είχαν κάνει ποτέ χρήση καπνού ή αλκοόλ.

Η κλινική ψυχολόγος, Ρεμπέκα Κρουκόφσκι, διευκρινίζει, ωστόσο, ότι «δεν είναι γνωστό αν οι άνθρωποι που ασκούνται συστηματικά το πρωί μπορεί να διαφέρουν συστηματικά από εκείνους που ασκούνται σε άλλες ώρες, με τρόπους που δεν μετρήθηκαν σε αυτή τη μελέτη». Όπως προσθέτει, όσοι ξυπνούν σταθερά αρκετά νωρίς για την πρωινή άσκηση «μπορεί να είναι βιολογικά διαφορετικοί από τα “νυχτοπούλια”».

Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ

Τα χόμπι προσφέρουν καλύτερη ψυχική ευεξία στα άτομα άνω των 65 ετών, όπως προκύπτει από μελέτη που δημοσιεύεται στο περιοδικό «Nature Medicine».

Οι ερευνητές προχώρησαν σε μετά-ανάλυση πέντε μελετών, οι οποίες εξέταζαν την ενασχόληση με ψυχαγωγικές δραστηριότητες 93.263 ατόμων άνω των 65 ετών σε 16 χώρες, συμπεριλαμβανομένων των ΗΠΑ, της Κίνας, της Ιαπωνίας και πολλών ευρωπαϊκών χωρών.

Προηγούμενες μελέτες έχουν δείξει ότι οι δραστηριότητες με τις οποίες οι άνθρωποι ασχολούνται κατά τη διάρκεια του ελεύθερου χρόνου τους μειώνουν τη μοναξιά και προστατεύουν από τα συμπτώματα κατάθλιψης. Ωστόσο, εστιάζονταν σε μία χώρα μόνο.

Η συγκεκριμένη μελέτη καλύπτει γεωγραφικά 16 χώρες σε τρεις ηπείρους.

Η μέση ηλικία των συμμετεχόντων ήταν μεταξύ 71,7 και 75,9 ετών.

Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι η ενασχόληση με ένα χόμπι σχετιζόταν με καλύτερη αυτοαναφερόμενη υγεία, μεγαλύτερη ικανοποίηση από τη ζωή, υψηλότερο επίπεδο ευτυχίας και λιγότερα καταθλιπτικά συμπτώματα από ό,τι η μη ενασχόληση με κάποιο χόμπι.

Τα αποτελέσματα ήταν τα ίδια ακόμη και μετά την ενσωμάτωση άλλων παραγόντων, όπως η κατάσταση συμβίωσης, η απασχόληση και το εισόδημα του νοικοκυριού.

Οι χώρες με υψηλή βαθμολογία του παγκόσμιου δείκτη ευτυχίας και του προσδόκιμου ζωής, όπως η Δανία, η Σουηδία και η Ελβετία είχαν επίσης υψηλή ενασχόληση με χόμπι με περισσότερο από το 90% των συμμετεχόντων στην έρευνα να έχει κάποια δραστηριότητα.

Συνολικά πάντως η συσχέτιση μεταξύ της ενασχόλησης με χόμπι και της ψυχικής ευημερίας ήταν σχετικά καθολική σε όλες τις χώρες, όπως σημειώνουν οι συγγραφείς.

Οι ερευνητές υπογραμμίζουν ότι τα αποτελέσματά τους βασίζονται σε παρατηρήσεις και δεν αποδεικνύουν αιτιότητα.

Ωστόσο, εκτιμούν ότι τα ευρήματά τους θα μπορούσαν να συμβάλουν στην ανάπτυξη προγραμμάτων για τη βελτίωση της πρόσβασης σε χόμπι σε όλες τις ηλικίες και τις χώρες, ώστε να ενισχυθούν οι εμπειρίες υγιούς γήρανσης και η ψυχική ευημερία των ηλικιωμένων.

Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ

Οι ανδρικοί νεφροί είναι πιο ευάλωτοι σε ασθένειες από τους γυναικείους και μελέτη που δημοσιεύεται στο περιοδικό «Developmental Cell» δείχνει ως υπαίτια την τεστοστερόνη.

Οι γυναικείοι νεφροί είναι πιο ανθεκτικοί στις ασθένειες και τους τραυματισμούς και όπως περιγράφεται σε έρευνα της Ιατρικής Σχολής Keck του Πανεπιστημίου της Νότιας Καλιφόρνιας οι ορμόνες του φύλου καθοδηγούν αυτές τις διαφορές στους νεφρούς των αρσενικών και θηλυκών ποντικιών.

Οι ερευνητές εντόπισαν περισσότερα από 1.000 γονίδια με διαφορετικά επίπεδα δραστηριότητας στους νεφρούς αρσενικών και θηλυκών ποντικών και οι διαφορές ήταν πιο εμφανείς στο τμήμα της μονάδας φιλτραρίσματος του νεφρού, που είναι γνωστό ως εγγύς σωληνάριο και είναι υπεύθυνο για την επαναρρόφηση των περισσότερων θρεπτικών συστατικών, όπως η γλυκόζη και τα αμινοξέα, πίσω στην κυκλοφορία του αίματος.

Οι περισσότερες από τις διαφορές φύλου στη γονιδιακή δραστηριότητα εμφανίστηκαν όταν τα ποντίκια μπήκαν στην εφηβεία και έγιναν ακόμα πιο έντονες όταν έφτασαν στη σεξουαλική ωριμότητα.

Οι ερευνητές διαπίστωσαν επίσης ότι η μείωση της τεστοστερόνης μπορεί να βελτιώσει την ανθεκτικότητα αυτού του οργάνου.

Για να εξετάσουν αν τα ίδια γονίδια εμπλέκονται στις διαφορές μεταξύ των ανθρώπινων νεφρών, οι επιστήμονες ανέλυσαν έναν περιορισμένο αριθμό νεφρών και βιοψιών ανδρών και γυναικών δοτών. Ωστόσο, σημειώνουν ότι «πρέπει να γίνει πολύ περισσότερη δουλειά για τη μελέτη των διαφορών που σχετίζονται με το φύλο στους φυσιολογικούς ανθρώπινους νεφρούς».

Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ